Malvarmo

Ekstere en malvarmo, pentraĵo de Léon Perrault.

Signalo "malvarmo" - neoficiala gesto ne agnoskita de ĉiuj subakvaj lernejoj, sed konsiderata utila kroma signalo de la portalo Argonaut

Anserhaŭto, komuna fiziologia respondo al malvarmo, celante malpliigi varmoperdon de la korpo ene de malvarma medio.

Malvarmo estas kontraŭo de varmo, asociita al malaltaj temperaturoj. Ĝi ankaŭ estas kvalifikanto rilatanta al varmo translokigo: korpo estas nomita "malvarmo" se ĝi estas en termika kontakto kun alia korpo de pli alta temperaturo kaj de kiu ĝi verŝajne ricevos varmon.

Teorie, la plej malalta temperaturo estas la absoluta nulo, kiu estas 0 K sur la kelvina skalo kaj −273.15 °C sur la celsia skalo. En praktiko, la absoluta nulo neatingeblas, pro la fakto de sia difino.

Impreso de malvarmo

La malvarmo ne nur estas fakto (malalta temperaturo), sed ankaŭ rilatas al la percepto de individuo, kaj sekve estas subjektiva. Por la homo, la percepto de temperaturo baziĝas ĉefe sur la facileco, kiun havas certa objekto depreni varmon de la individuo, tio estas, pri du objektoj samtempe, persono perceptos pli malvarma tian objekton, kiu havas pli da facileco por ĉerpi energion en formo de varmo.

La regionoj de la Tero kun pli malaltaj temperaturoj estas la polusoj, ĉar al en tiuj areoj alvenas malpli da sunaj radioj. La plej malalta temperaturo registrita sur Tero estis −93 °C ĉe la japana stacio de Fuji-Domo, situanta je 3.786 metroj super marnivelo, lokata ĉe la dua alto de Antarkto.

Temperaturoj sur planedoj pli malproksimaj de la Suno ol Tero estas multe pli malaltaj. En Neptuno, ekzemple, vi povas atingi tiu temperaturo je 55 K, t.e. −218 °C.

Homa impreso de malvarmo

La impreso de malvarmo varias en ĉiu persono laŭ lia kutimo al la malaltaj temperaturoj, la regiono, kie li vivas, kaj ankaŭ kelkfoje, kiel en fermita loko, kie li estas (ekz: en malgranda ĉambro, klimatizita aero je 18 °C sed en varma medio okazigas senton de malvarmo).

Ĝenerale oni konsideras malvarmon en la medio (en la plej multaj landoj de modera klimato) je temperaturoj sub 10 °C, kaj malvarmeta je ĉirkaŭ 15 °C. La sento de malvarmo pliiĝas se la grado de humideco estas alta aŭ se ekzistas vento. Se sufiĉas humido rilate al la temperaturo, oni povas vidi la elĉerpiĝan akvovaporon.

Sentita temperaturo pri meza ĝis granda rapideco de vento

$T_{R}=13,12+0,6215\;T_{A}+(0,3965\;T_{A}-11,37)\times V^{0,16}$ ,

kun:

${T_{R}}$ : indico de sentita malvarmo (ofte nomita sentita temperaturo) ,

${T_{A}}$ : media temperaturo en °C ,

${V}$  : ventorapido en km/h.

Atentu: la formulo validas por ${T_{A}}$ < 10 °C kaj ${V}$ > 4,8 km/h.

Ekzemplo: per apliko de tiu formulo, pri media temperaturo je −10 °C, sed kun vento je 100 km/h, la sentita temperaturo estas −25 °C.

Malvarmigo

Malvarmigo estas procezo, per kiu malpliiĝas temperaturo atingita per forigo de varmo el sistemo aŭ ekspozicio de sistemo al medio kun pli malalta temperaturo.

La fluidoj, kiuj estas uzataj por malvarmigi aliajn korpojn, estas nomataj malvarmigantoj.

Fridigiloj, frostigiloj kaj kriogenikiloj estas rilataj procezoj, kun la celo atingi pli malaltajn temperaturojn.

La plej grava kaj ĉiutaga apliko de malvarmo estas la konservado de manĝaĵo ĉe malaltaj temperaturoj pro la latentaj kondiĉoj, laŭ kiuj se per tro alta temperaturo multipliĝus la mikroorganismoj responsaj por la detruo de manĝaĵo.

Vidu ankaŭ

• Frostigita manĝaĵo
• Hipotermio
• Malvarmondo
• Malvarmumo