Ogre (rivero)
| Ogre | |
| latve Ogre | |
| rivero | |
 Piedira ponto en Ogre urbo
| |
| Deveno de nomo: livone: voog - fluo, ondo | |
| Lando |  Latvio
|
|---|---|
| Regiono | Vidzeme |
| Alfluantoj | |
| - maldekstraj alfluantoj | Lobe |
| - dekstraj alfluantoj | Līčupe, Aviekste |
| Urboj | 1
|
| Fonto | Lago Sivēniņš |
| - koordinatoj | 56° 58′ 45″ N 26° 06′ 26″ O / 56.97917 °N, 26.10722 °O (mapo) |
| Enfluejo | Daŭgavo |
| - situo | Ogre, Latvio |
| - koordinatoj | 56° 48′ 39″ N 24° 36′ 06″ O / 56.81083 °N, 24.60167 °O (mapo) |
| Longo | 188 km (117 mi) |
| Akvokolektejo | 1 730 km² (173 000 ha) |
| Trafluo | Ogre |
| - mezproksima | 17,9 m³/s |
| - maksimuma | 177 m³/s |
| - minimuma | 2,1 m³/s |
| Ĉiujara drenaĵo | 0.58 km³ |
 | |
 Vikimedia Komunejo: Ogre River
| |
Ogre estas rivero en Latvio, kiu longas 188 kilometrojn kaj enfluas la Daŭgavon en ŝtato urbo Ogre. Fluas tra distriktoj Madona, Cēsis kaj Ogre. Riverdeklivo 222 m (1,18 m/km), averaĝa trafluo en la muŝo 17,9 m³/s, maksimumo 177 m³/s, minimumo 2,1 m³/s. Parte la rivero apartenas al la Natura Parko de Ogre Valo kaj en Vecpiebalga protektita pejzaĝa areo.
La nomo de la rivero unue estis menciita en la latina lingvo (Wogen)[1] en 1206 kaj povus esti origininta de la livone: voog - fluo, ondo, voogam - fluanta, ondetada.[2]
Vojo
[redakti | redakti fonton]La fonto de Ogre situas en Vidzeme Centra Altebenaĵo.[3] Komence de la kurso Ogre ricevas la akvojn de Piebalga montetaj lagoj tra mallongaj alfluantoj, inkluzive de la akvoj de grandaj Vecpiebalga lagoj (Inesis, Alauksts) tra Sustala rivereto. La rivero serpentiĝas laŭ sia tuta longo. Ĝis Ērgļi Ogre serpentumas tra valo aŭ intermonto kun krutaj deklivoj, ĉi tie ĝi estas la plej rapida. Dolomitoj en multaj lokoj sur la bordoj. Post la buŝo de Līčupe rivero, la krizhelpo pasas en la malaltebenaĵon de Centra Latvio (latve Viduslatvijas zemiene).[4] La dolomitigita sabloŝtona nudroko de Kalnrēži proksime de Rembate kaj la Ogre dolomitklifo proksime de la antaŭa Ogre kartonfabriko estas protektitaj geologiaj objektoj. Dum la tuta sezono Ogre povas esti boatita de la antaŭa Ogre hidrelektra centralo (proksime de iama Baltava fervoja stacio), ĉe la plej alta akvonivelo de Ērgļi, sed eĉ de Inesis tra Sustala aŭ lago Lielais Līdēris.[5] La subaĵo de urbo Ogre estas inundita de la Ogre rivero dum printempaj inundoj.[6][7]
En Ogre baseno estas 98 lagoj kun totala areo de 31,3 km², ĉirkaŭ triono de la basena areo estas kovrita de arbaroj. Ĉe la buŝo de Daŭgavo situas Ogre insulo. En la rivero troviĝas ezokoj, perkoj, plotoj, malpli oftaj siluroj kaj trutoj ; en la supra kurso de la rivero ankaŭ bramoj, tinkoj, lojtoj, angiloj, kankroj.[8] Proksime de Ogresmuiža estas unu el la plej granda cikonia nesta kolonio en Latvio.[9]
Trafluo
[redakti | redakti fonton]- Ērgļi
- Meņģele
- Lēdmane
- Ogre
Alfluantoj
[redakti | redakti fonton]- Maldekstra: Viešupe (15 km), Valola (17 km), Lobe (22 km).
- Dekstra: Sustala (16 km), Līčupe (40 km), Aviekste (28 km), Ranka (21 km), Norupīte (21 km).
Bildoj
[redakti | redakti fonton]-
Ogre en malalta akvo. -
Kalnrēžu nudroko. -
Brāžu sojlo en paroĥo Ērgļi. -
Ērgļi malgranda hidroelektra centralo. -
Ogre proksime de Lībiešu monteto.
.jpg)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Heinrici Chronicon Livoniae (X. 4.): Appropinquante die statuto Lyvones armati ad colloquium iuxta fluvium Wogene c colliguntur. Seniores eciam de castro Holme, tocius mali exquisitores, ad eos navigio ascendunt et applicantes ad castrum Ykescolae e ipsos secum vocant. Arkivita el la originalo je 2015.01.03. Alirita 2015.05.08 . Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-01-03. Alirita 2022-01-23 .
- ↑ Alvre P. Eesti ja liivi keeleaines Henriku Liivimaa kronikas. Keel ja kitjandus, 1985, Nr.1, lk.34. (estone)
- ↑ Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, v. 7, p. 282.
- ↑ Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
- ↑ Copeslapa. Ogre (latve)
- ↑ Ogresnovads.lv. Ogres upe uz brīdi iziet no krastiem (latve)
- ↑ Kursors. RTU izstrādā digitālu risinājumu savlaicīgai plūdu prognozēšanai Ogres upē (latve)
- ↑ Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, v. 2, p. 650.
- ↑ Upesoga. Ogre (latve)