Pepino la 1-a (Akvitanio)
| Pepino la 1-a (Akvitanio) (797-838) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Nuna lokigo de Akvitanio en Francio.
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 797 en Karolida Imperio, Franka imperio | ||||
| Morto | 13-an de decembro 838 en Puatiero, Francio | ||||
| Mortis per | Malsano  vd
| ||||
| Tombo | église Sainte-Radegonde de Poitiers (en)  vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Karolidoj vd | ||||
| Patro | Ludoviko la Pia vd
| ||||
| Patrino | Irmingard vd
| ||||
| Gefratoj | Lotaro la 1-a, Ludoviko la Germano, Karlo la Kalva, Arnulf of Sens (en) , Gisela (en) , Rotrude (en) , Bertha (en) kaj Hildegard, princess of Francia (en) vd
| ||||
| Edz(in)o | Ingeltrude of Madrie (en) vd
| ||||
| Infanoj | Pipino la 2-a de Akvitanio, Rotrude (en) , Charles, Archbishop of Mainz (en) , (Hildegard) (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | monarko vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Pepino la 1-a estis Reĝo de Akvitanio (817-838), Duko de Majno, kaj la dua filo de Ludoviko la Pia kaj Ermengarde de Hesbaye (780-818). Li ribelis kontraŭ sia frato Lotaro la 1-a kaj perdis sed poste estis reinstalita al sia trono baldaŭ antaŭ sia morto la 13-an de decembro 838. Kiam lia patro asignis al ĉiu el siaj filoj regnon (ene de la Imperio) en aŭgusto 817-a, li ricevis Akvitanion, kiu estis la propra subregno de Ludoviko dum la regado de lia patro Karolo la Granda. en:Ermoldus Nigellus estis lia kortega poeto kaj akompanis lin dum la kampanjo en Bretonion en 824.
Biografio
[redakti | redakti fonton]En 814-a li ricevis de sia patro, kiu fariĝis imperiestro, la taskon regi la reĝlandon Akvitanion, kvankam subtenata de kelkaj frankaj oficistoj.
En 817-a, ĉe la Dieto de Aquisgrana, la imperiestro Ludoviko la Pia, kun la "Divisio Imperii" ("Imperiaj trupoj"), donis la imperian titolon al sia unuenaskita Lotaro la 1-a, kies supereco sur liaj fratoj estis establita per lia kronado kiel vicimperiestro, dum duenaskita, Pepino, donis la suverenecon, per la titolo de reĝo, sur Akvitanio, Tuluzon kaj Septimanion, kiu jam regis, kaj al sia trienaskita filo, Ludoviko, kiu estus nomita la germano, li donis suverenecon, kun la titolo de reĝo, sur Bavario, Karintio kaj Bohemio, kiuj antaŭe estis regitaj fare de sia unuenaskita filo Lotaro. Tiu dividado, ankaŭ konata kiel Ordinatio imperii, estis ratifita fare de la imperiestro en Nimego en 819-a.
Pepino, prenante posedon de la regno, petis la Dukon de Gaskonio García kaj tiam, post la morto de ĉi-lasta en 818, lian posteulon Lupo la 3-a, por rekoni la reĝan aŭtoritaton de Akvitanio sur Gaskonio. Kiam la duko de Gaskonio rifuzis submetiĝi al Pepino la 1-a, la imperiestro mem forpelis el sia regno Lupo la 3-a, kiu ribelis, kaj en 819-a Pepino la 1-a ekbatalis kontraŭ Gaskonion, kune kun la grafo Berengaro de Tuluzo kaj la grafo de Aŭvernjo, Gŭerino, kiuj venkis Lupon kaj forpelis plurajn el iliaj subtenantoj, inkluzive de lia frato Gersando, kiu estis mortigita dum la fuĝo. Lupo la 3-a, akuzita je mallojaleco, tuj estis senpovigita kaj ekzilita kaj Pepino donis Gaskonion al la administrado de la Grafo de Tuluzo, Berengaro la Saĝa (800-835).
En 822 Pepino edziĝis kun Ringarda (aŭ Ingeltruda), kiu, laŭ la Vita de la Imperiestro Ludoviko, estis la filino de grafo Teodoberto de Madrie (755-810) kaj la fratino de Roberto, sinjoro de Sesseau, en Berry, unu el la plej gravaj nobeloj ĉe la kortego de la reĝo de Akvitanio, Pepino la 1-a, kiun la franca historiisto, en:Christian Settipani, fakulo pri genealogioj, identigas kun Roberto la Forta, estonta markizo de Neŭstrio. En tiu sama jaro, post sia edziĝo, Pepino iris por ekposedi sian regnon.
Artistoj estis bonvenigitaj en lia kortego, inkluzive de la poeto kaj monaĥo en:Ermoldus Nigellus, kiu akompanis lin dum la kampanjo al Bretonio en 824-a, sed baldaŭ mortis.
En 829-a, post la Dieto de Vormio, la imperiestro Ludoviko dividis la imperion en tri partojn, faritajn en Aquisgrana, kvaran parton por sia plej juna filo, naskita en 823, Karlo la Kalva.
En aŭgusto 829-a, Bernardo de Septimania estis vokita al kortumo por anstataŭigi la novan reĝon de Italio, Lotaron la 1-an, en la mentoreco de la plej juna filo de Ludoviko la Pia, Karlo la Kalva.
Ŝajnas ankaŭ ke, laŭ la kronikisto Tegano[1], la multaj malamikoj (multaj el la kunlaborantoj de la kunimperiestro Lotaro) ne daŭris longe por diskonigi la onidiron, ke Bernardo fariĝis la amanto de la imperiestrino Judit de Bavario, kiu estis enfermita en monaĥejo, ankaŭ ĉar ŝiaj fratoj, Corrado kaj Rodolfo, ankaŭ tonsuritaj kaj fermitaj en monaĥejo, faris rapidajn karierojn ĉe kortego ekde kiam Bernardo estis ĉambelano.
Tiam, en 830-a, laŭ la "Vita Hludowici Imperatoris", Pepino la 1-a de Akvitanio, por venĝi la insulton al sia patro, kolektis armeon de gaskonoj kaj neŭstrianoj kaj prepariĝis por marŝi kontraŭ la imperiestron por puni sian duonpatrinon kaj mortigi Bernardon, dum, laŭ la "Annales Bertiniani", Bernardo kaj la imperiestro, forlasinte Aquisgranan, estis antaŭenirante direkten al Bretonio por ekspedicio kontraŭ la bretonoj, kiuj estis malvolontaj rekoni la aŭtoritaton de la imperiestro, por reunuiĝi en Parizo kun la resto de la armeo.
Pepino la 1-a de Akvitanio, kiu ankaŭ estis konvinkita de Wala (755-836), ke Bernardo volas forpreni lian regnon, aliĝis al sia frato Lotaro la 1-a, kiu venis el Italio, tiam la du ekiris Parizon por forigi Ludovikon la Pian kaj mortigi Bernardon kiu, sentante sin serioze minacatan, estis devigita fuĝi kaj reveni al siaj regadoj, al Barcelono kaj Septimanio. Ili estis akompanitaj fare de ilia tria frato, Ludoviko la 2-a la Germano. Ili interbatalis kun sia patro (kiu revenis el la kampanjo en Bretonio) ĉe Compiègne. Ludoviko la Pia estis kaptita, sed la ribelo malsukcesis pro malkonsento inter la tri fratoj.
En novembro 831-a, post kiam la imperiestro triumfis en februaro ĉe la Dieto de Aquisgrana, Pepino la 1-a de Akvitanio, kun la subteno de Bernardo de Septimanio, kiu intertempe estis ekzilita al Hispanio, ribelis kontraŭ la imperiestro. Li unue devis subpremi sian alian ribeleman filon, Ludoviko la Germano, kiu kreskigis en Bavario, poste venkis (832-a) Pepinon kaj Bernardon, kiuj devis sin prezenti al la imperiestro.
Dum, laŭ la "Vita Hludowici Imperatoris", Bernardo estis senposedigita de ĉiuj siaj havaĵoj, kiuj estis konceditaj al Berengaro la Saĝa, Grafo de Tuluzo, kiu alianciĝis al la imperiestro. Pepino estis malliberigita kaj lia regno estis donita al Karlo la Kalva.
La Akvitanoj tamen atakis la eskorton, kiu kondukis Pepinon la 1-an al la malliberejo de Treviro kaj sukcesis liberigi lin.
La imperia armeo ne sukcesis rekapti lin, kaj li estis anstataŭe forpelita el Akvitanio, kaj la sekvan jaron liaj fratoj Lotaro la 1-a kaj Ludoviko la 2-a la Germano aliĝis al Pepino, kiu, kun la asistado de la Ebbo, Ĉefepiskopo de Reims. En 833 ili eltronigis ilian patron kaj proklamis Lotaron imperiestro, dividinte la regnon en tri partojn.
Tamen, malkonsentoj baldaŭ ekestis inter la fratoj kaj Pepino kaj Ludoviko la Germano revenis al sia patro, la eltronigita imperiestro, Ludoviko, kaj la unuan de marto 834-a Ludoviko la Pia estis reenpostenigita sur la imperian tronon kaj Pepino denove estis nur reĝo de Akvitanio. La 15-an de marto, 834-a, Pepino estis reinstalita kiel reĝo de Akvitanio, ĉe Quierzy-sur-Oise.
Inter 837-a kaj 838-a, la regno de Pepino la 1-a estis reduktita laŭ grando kiam parto de la teritorioj estis prenitaj de la regno de Akvitanio fare de Ludoviko la Pia kiu donacis ilin al Karlo la Kalva.
Laŭ en:Adémar de Chabannes, la "Annales Bertiniani" kaj la Chronicon Sancti Maxentii Pictavinis, Pepino mortis baldaŭ poste, la 13an de decembro 838-a, forlasinte du filojn, Pepino la 2-a kaj Karlo de Akvitanio. Pepino estis entombigita en la Preĝejo de Sankta Redegonda en Poitiers. Laŭ la historiisto kaj genealogo, Christian Settipani, Ludoviko la Pia, post la morto de Pepino la 1-a, prenis la regnon de Akvitanio por la imperio kaj asignis ĝin al sia kvara filo, Karlo la Kalva, filo de lia dua edzino, Judit, sed la nobeloj de Akvitanio proklamis reĝon Pepinon la 2-an, filon de Pepino la 1-a.
Ermoldi Nigelli dediĉis poemon al Pepino la 1-a.