Petro la 5-a, Konestablo de Portugalio
Vidu ankaŭ: Pedro de Portugalio, 1-a Duko de Koimbro.jpg)
.svg)
Petro la Konestablo de Portugalio (Aragono) estis Reĝo de Aragono, Duko de Koimbro, kromnomita "la Entrudulo", estis filo de la Infanto Petro, Duko de Koimbro, kiu iĝis la kvina Konestablo de Portugalio kaj tria Grandmajstro de la Ordeno de Sankta Benedikto de Aviz. La Konsilio de Cent poste donis al Petro la Kronon de Aragono, kiun li postulis inter 1463-a kaj 1466-a en opozicio al Johano la 2-a. Lia statuso kiel reĝo de Aragono, aliflanke, kune kun tiu de aliaj defiantoj de Johano la 2-a, estas pridisputata. Lia glavo, konsiderata unu el la plej belaj de la mondo, estas konservita en la Katedralo de Barcelono.
Biografio
[redakti | redakti fonton]D. Pedro estis la filo de Infanto D. Pedro, Duko de Koimbro kaj Reganto de Portugalio, kaj Isabel de Urgell, filino de , unu el la pretendantoj al la kataluna trono.
En 1443-a, dum lia patro estis Reganto de Portugalio, D. Pedro estis nomumita Konestablo de Portugalio, tiel iĝante la plej alta armea aŭtoritato en la regno, post la reĝo. En 1444-a li ankaŭ estis nomumita Mastro de la Ordeno de Avis.
En 1448-a, kiam D. Afonso la 5-a atingis la plenaĝecon, lia patro lasis la regantecon. La nova Reĝo, influita de D. Afonso, Duko de Bragança, politika malamiko de la Infanto D. Pedro, kaj kies filo, la Grafo de Ourém, esperis iĝi Konestablo anstataŭe de D. Pedro, nuligis ĉiujn leĝojn realigitajn dum la regeco de lia patro. Tiuj malkonsentoj kondukus al la Batalo de Alfarrobeira, en kiu mortis Infanto D. Pedro, kaj al la ekzilo de lia filo en Kastilio, kie li vivis kiel verkisto.
En 1454-a, D. Pedro akordigis kun kaj D. Afonso la 5-a kaj D. Afonso de Bragança, revenante al Portugalio kaj ricevante reen ĉiujn siajn havaĵojn kaj poziciojn. Li konsilis la reĝon pri maroka politiko kaj, en 1458-a, li helpis preni la urbon de pt:Alcácer-Ceguer kaj, en 1460-a, tiun de Tanĝero.
Aklamo en Katalunio
[redakti | redakti fonton]
En 1463-a, la katalunaj institucioj (Ĝeneralitato kaj la Konsilio de Cent), kiuj estis en interna milito kontraŭ Johano la 2-a de Aragono, proponis al D. Pedro la gvidadon de la batalo. D. Pedro estis tiam proklamita Grafo de Barcelono fare de la Koncilio de Cent, kaj eĉ nomis sin Reĝo de Aragono.
Post pluraj militaj malsukcesoj, kaj nur tri jarojn post sia alveno, la 29-an de junio 1466, D. Pedro fine mortis pro malsano (kelkaj historiistoj asertas ke li mortis pro veneniĝo), en la urbo Granollers, en la palaco de Juán de Montbuy, kaj estis entombigita en la Preĝejo de Santa Maria del Mar en Barcelono.
Lia devizo estis Paine pour joie ("Doloro por ĝojo").
Li mendis novan retablon por la kapelo de la Reĝa Palaco en Barcelono: la retablo de la Epifanio de la Sinjoro, ankaŭ nomita "la retablo de la Konestablo", en kiu li estas portretita, ĉefverko de la kataluna pentristo Jaume Huguet (1464-1465) (Historia Muzeo de Barcelono).
Literatura verko
[redakti | redakti fonton]La viro, al kiu la markizo de Santilhana adresis sian faman "Leteron", estis la aŭtoro de, inter aliaj literaturaj verkoj: alegoria romano en prozo, la "Sátira de Felice e Infelice Vida", kiu finiĝis per ampleksa poemo (D. Pedro skribis ĝin en la portugala antaŭ ol doni al ĝi sian finan formon, en la kastilia); de la "Coplas del Comtempto del Mundo", en verso de grava arto; kaj la "Tragedio de la eminenta Reĝino Doña Izabela", en prozo kaj verso.
Same, Margarida Sérvulo Correia, en sia majstra disertacio, poste publikigita kiel libro, sugestis ke li, rifuĝinte en Kastilio ekde 1449 kaj frekventante tie kortegajn literaturajn rondojn, komisiis la "Libron de la Infanto Don Pedro de Portugalio", same kiel li komisiis kaj verkis aliajn verkojn en kiuj li altigis sian patron kaj la dinastion al kiuj ili ambaŭ apartenas.[1]
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Ĉi-artikolo estis tradukita el la Portugala Vikipedio.