Salairka (vilaĝo)
| Salairka (Салаирка) | |||
| Салаирские Юрты, Юрты Салаирские | |||
| vilaĝo | |||
| vilaĝo | |||
|---|---|---|---|
| Oficiala nomo: Салаирка | |||
| Deveno de nomo: Surborda setlejo | |||
| Lando |  Rusio
| ||
| Ŝtato | Tjumena provinco | ||
| Regiono | Urala federacia regiono | ||
| Distrikto | Tjumeno | ||
| kampara municipo | Salairka kampara municipo | ||
| Ŝoseo | 71K-1714 | ||
| Rivero | Turo, Aĥmanka | ||
| Situo | Salairka | ||
| - koordinatoj | 57° 33′ N 65° 01′ O / 57.550 °N, 65.017 °O (mapo) | ||
| Loĝantaro | (2021) | ||
| Horzono | UTC+5 | ||
| Poŝtkodo | 625551 | ||
| ОКТМО | 71644470101 | ||
| OKATO | 71244870001 | ||
| Aŭtokodo | 72 | ||
| Telefonkodo | +7 3452 | ||
| |||
| |||
| |||
Salairka (ruse Салаирка) estas vilaĝo en Tjumena distrikto (Tjumena provinco, Rusio), centro kaj la sola setlejo de Salairka kampara municipo (ruse Салаирское сельское поселение). Antaŭe ĝi nomiĝis Salairka-Jurtoj (ruse Юрты Салаирские, Jurti Salairskije)[1]. Loĝantoj origine estis siberiaj tataroj.
Geografio
[redakti | redakti fonton]Salairka situas ĉe la ŝoseo 71K-1714 (norde), rivero Aĥmanka (sude) kaj rivero Turo sudoriente. La plej proksimaj vilaĝoj estas Narimanovo (oriente) kaj Reĉkino (okcidente).
Tiuloke rivero Turo venas de sude kaj post alfronti krutan argilan bordon turnas denove suden tra vasta valo. Tuj post la turno, sude de la aktuala centro de la setlejo, ĝin enfluas rivero Aĥmanka, venanta de la Tarmanaj marĉoj[2].
Nomo
[redakti | redakti fonton]La nomo tradukeblas kiel Surborda setlejo[2].
Loĝantaro
[redakti | redakti fonton]En 2002 plejparto de la loĝantoj estis rusoj (62%) kaj tataroj (29%)[3].
Historio
[redakti | redakti fonton]Ĉe la enfluejo de Aĥmanka al Turo delonge ekzistis tatara vilaĝo Salairka-Jurtoj. Komence de la 20-a jarcento tie estis 40 kortoj, en kiuj loĝis ĉirkaŭ 250 homoj[15].
En la 17-a jarcento apude ekloĝis rusoj, kiuj nomis sian vilaĝon Salairka. Fine de la 19-a jarcento tie estis 80 kortoj, en kiuj loĝis 500 homoj. Komence de la 20-a jarcento nombro de loĝantoj preskaŭ duobliĝis danke al amasa enmigrado de Eŭropa Rusio. Tiutempe en la vilaĝo haveblis 2 akvomuelejoj, 12 ventomuelejoj, 8 forĝejoj, lernejo[16].
En la 1980-aj jaroj Salairka estis ĉefsidejo de granda lakta-terpoma sovĥozo, kiu plantis terpomojn sur 400 hektaroj. Aperis novaj domoj, lernejo, infanĝardeno, kulturdomo[16].
Komence de la 1860-aj jaroj tie estis 32 kortoj, en kiuj loĝis 110 viroj kaj 81 inoj. Vilaĝanoj kultivis 50 desjatinojn (54,6 hektarojn) da grenaj kampoj, havis 50 ĉevalojn, 100 bovinojn, 110 ŝafojn, sed ne havis kaprojn, nek porkojn[17]. Lokanoj okupiĝis pri eta komerco en vilaĝoj, averaĝa komercisto estiss vendanta varojn kontraŭ po 150 rublojn jare. Krome ili faris gudron kaj baston, kolektadis salikajn ŝelojn, kaptis fiŝojn kaj vendadis brullignon al vitrofabriko[1].
Famuloj
[redakti | redakti fonton]En Salairka naskiĝis kaj pasigis sian junaĝon Heroo de Sovetunio Timofej Nesgovorov (1924–1943). Monumento al la heroo de la Dua mondmilito staras ĉe strato Novaja, inter kulturdomo, sidejo de municipa administracio kaj lernejo[16].
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 Стефановский, Василий (1860–1864). “Статистическое описание Тюменского округа Тобольской губернии, в промышленном отношении”, Тобольские губернские ведомости [citata laŭ: Тобольские губернские ведомости. Сотрудники и авторы: Книга II. Антология тобольской журналистики конца XIX — начала ХХ в. — Тюмень: Мандр и Ка, 2004. ISBN 5-93020-317-2.]. (ru), p. 64.
- ↑ 2,0 2,1 Иваненко, А. С.. (1988) Окрестности Тюмени (ruse), p. 80. ISBN = 5-7529-0067-0.
- ↑ 3,0 3,1 Данные Всероссийской переписи населения 2002 года: таблица № 02c. Численность населения и преобладающая национальность по каждому сельскому населённому пункту (ruse). Rosstat. Arkivita el la originalo je 2024-08-08. Alirita 2024-09-05.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения и его размещение в Тюменской области (ruse). Arkivita el la originalo je 2023-08-29. Alirita 2014-05-10.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (ruse). Arkivita el la originalo je 2023-06-11. Alirita 2014-05-31.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). (ruse). Arkivita el la originalo je 2024-07-17. Alirita 2013-11-16.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (ruse). Arkivita el la originalo je 2024-07-17. Alirita 2014-08-02.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (ruse). Arkivita el la originalo je 2015-09-23. Alirita 2015-08-06.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (ruse). Arkivita el la originalo je 2021-05-08. Alirita 2018-10-05.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (ruse) (2017-07-31). Arkivita el la originalo je 2017-07-31. Alirita 2017-07-31.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (ruse) (2017-07-31). Arkivita el la originalo je 2018-07-26. Alirita 2018-07-25.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (ruse) (2017-07-31). Arkivita el la originalo je 2021-05-02. Alirita 2019-07-31.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (ruse) (2017-07-31). Arkivita el la originalo je 2020-10-17. Alirita 2020-10-17.
- ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более (ruse) (XLSX) (2017-07-31). Arkivita el la originalo je 2022-09-01. Alirita 2022-09-01.
- ↑ Иваненко, А. С.. (1988) Окрестности Тюмени (ruse), p. 80–81. ISBN = 5-7529-0067-0.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Иваненко, А. С.. (1988) Окрестности Тюмени (ruse), p. 81. ISBN = 5-7529-0067-0.
- ↑ Стефановский, Василий (1860–1864). “Статистическое описание Тюменского округа Тобольской губернии, в промышленном отношении”, Тобольские губернские ведомости [citata laŭ: Тобольские губернские ведомости. Сотрудники и авторы: Книга II. Антология тобольской журналистики конца XIX — начала ХХ в. — Тюмень: Мандр и Ка, 2004. ISBN 5-93020-317-2.]. (ru), p. 68.