Saltu al enhavo

Trazibulo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Θρασύβουλος ὁ Ἀθηναῖος
(445 a. K. - 390 a. K.)
Trazibulo estanta kronita kun oliveca girlando, el la verko Emblemata, fare de Andrea Alciato, 1594
Trazibulo estanta kronita kun oliveca girlando, el la verko Emblemata, fare de Andrea Alciato, 1594
Persona informo
Naskiĝo 445 a. K.
en Ateno, Grekio
Morto 390 a. K.
en Aspendos, nuna Serik, Provinco Antalya, Turkio
Lingvoj antikva greka vd
Ŝtataneco Antikva Ateno Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Patro Lycus (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo politikisto
militisto Redakti la valoron en Wikidata vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Trazibulo de Ateno estis greka generalo kaj ŝtatestro kiu estris la demokratian partion en Ateno. Lia vivo estis rakontita de Kornelio Nipoto[1], Demosteno "Pri la ambasado", Tucidido en la Historio de la Peloponeza Milito, Ksenofono en la Hellenica kaj Diodoro Sicilia en sia Biblioteko, krom aliaj.

Biografio

[redakti | redakti fonton]

Atenano, filo de Likuso, ek la demo[2] Stejrio. Li estis fervore ligita al la demokrata partio, kaj estis varma amiko de Alkibiado. La unua okazo en kiu ni trovas lin menciita estas en 411 a. K., kiam li estis sub komando de galero en la atena floto ĉe Samoso kaj aktive partoprenis en la subpremado de la oligarkia konspiro.

Kiam la novaĵo alvenis pri la establado de la Kvarcent en Ateno, Trazibulo kaj Trazilo estis inter la plej aktivaj en la instigado de rezisto al la oligarkio, kaj postulis solenan ĵuron de la atenanoj rilate al la floto kiu ili konservus la demokration, kaj persistos en la milito kun la Peloponezoj. En asembleo okazigita baldaŭ poste en la tendaro, kelkaj el la suspektaj generaloj estis forigitaj, kaj aliaj nomumitaj ilialoke.

Trazibulo de Ateno, greka generalo, ŝtatestro kiu venkis la tridek tiranojn.

Inter ĉi-lastaj estis Trazibulo. Per la influo de Trazibulo dekreto estis pasigita fare de la tendaro-asembleo, per kiu Alkibiado estis pardonita kaj revokita. Trazibulo mem velis por preni lin el la kortego de Tisaferno. Baldaŭ poste li ekiris al la Helesponto kun kvin galeroj, kiam alvenis novaĵo pri la ribelo de Erezo (412 a. K.). Post lia kunigo kun Trasilo ekis la batalo de Cinosemo (411 a. K.), en kiu Trazibulo komandis la dekstran alon, kaj per subita atako kontraŭ la Peloponezoj, kiuj akiris partan sukceson, ŝanĝis la sorton de la tago.

Ĵus antaŭ la Batalo de Kiziko, Trazibulo aliĝis al Alkibiado kun dudek galeroj, estinte ekspedita en ekspedicio por kolekti monon de Tazos kaj en aliaj lokoj de tiu kvartalo. En 407 li estis sendita kun floto de tridek ŝipoj al la marbordo de Trakio, kie li reduktis la plej multajn el la ribelitaj grandurboj al submetiĝo. Li estis proksimume al la sama tempo elektita unu el la novaj generaloj, kune kun Alkibiado. Dum li okupiĝis pri la fortikigado de Foceo, li ricevis viziton de Alkibiado, kiu estis lasinta sian floton ĉe Notiono.

Post kiam la malfeliĉa Batalo de Notium (406 a. K.) okazis, li estis implikita en la venko kontraŭ Alkibiado, kaj estis anstataŭita en lia komando, sed ankoraŭ daŭre servis en la floto. Li estis unu el la subaj oficiroj ĉe la Batalo de Arginusae, kaj estis unu el tiuj akuzitaj pri la devo prizorgi la vrakojn. Li laŭdire havis sonĝon antaŭ la batalo, kiu aŭguris la venkon kaj la morton de la generaloj.

Dum la establado de la Tridek Tiranoj li estis forigita, kaj vivis en ekzilo en Tebo kiam la regantoj de Ateno faris siajn ekscesojn de tiraneco. Helpite de la tebanoj per armiloj kaj mono, li kolektis malgrandan bandon, kaj kaptis la fortikaĵon de Phyle, kie li rapide plifortikiĝis, kaj repuŝinte atakon faritan kontraŭ la fortikaĵo, li venkis la fortojn metitajn por kontroli la trudenirojn de la garnizono.

Kvar tagojn poste li malsupreniris kun korpo de 1000 viroj kaj marŝis al Pireo, alprenante fortan pozicion sur la monteto de Munychia kie li aliĝis al la plej granda parto de la loĝantaro de Peiraeus. La fortoj de la tiranoj tuj estis ekspeditaj kontraŭ ili, sed ili estis venkitaj, kvankam sen granda perdo. La Dek, kiuj estis nomumitaj anstataŭ la Tridek, tamen montris ne malpli emon superforti Trazibulon kaj lian partion, kiuj plifortigis sin kiel eble plej multe, kaj faris rabado-ekskursojn ĉiutage de Pireo. Sekve de la apliko de la oligarkoj, Lizandro kaj Libiso estis senditaj por bloki Pireon.

La ekzilitoj tamen estis liberigitaj el sia danĝera pozicio per la intrigoj de Paŭzanio. Post kiam ili daŭrigis severan malvenkon, Paŭzanio sekrete sendis al ili, instruinte ilin sendi ambasadon al li, kaj sugestinte la tipon de lingvo kiun ili devus teni. Armistico estis elfinita kun ili, kaj deputitoj estis ekspeditaj per ili por defendi sian kaŭzon ĉe Sparto.

La demando estis ĝenerala repaciĝo, akompanita per amnestio, kaj la ekzilitoj eniris la grandurbon en triumfo, kaj ofertis oferon al Ateno en la Akropolo. Baldaŭ poste la oligarkiaj ekzilitoj ĉe Eleusis, kiuj ekprepariĝis por renovigi la internan militon, estis venkitaj, kaj nova akto de amnestio estis aprobita kun respekto al ili, kies kredito ŝajnas esti aparteninta al Trazibulo kaj liaj amikoj.

En 395 a, K. ni trovas Trazibulon ŝanĝante la dekreton por alianco inter Tebo kaj Ateno, kiam la unua estis minacita de Sparto, kaj gvidante armeon por helpado al la tebanoj. En 390 a.K. Trazibulo estis sendita kun kvardek ŝipoj por helpi la demokratajn rodosanojn kontraŭ Teleutias. Ne trovante ke li povus esti iel utila al Rodoso, li velis foren al Trakio, kie li repacigis du Odrisianajn princojn, Amadocus kaj Seuthes, kaj alportis ilin por eniĝi en aliancon kun Ateno.[3]

Seuthes ofertis doni al li sian filinon en geedziĝo. Li tiam direktis sin al Bizanco, kie per la helpo de Archebius kaj Herakleides li establis la demokratan partion, kaj reestigis la atenan intereson. Li ankaŭ alportis Kalcedonion en aliancon kun Ateno. En la insulo Lesbo li reduktis Methymna kaj kelkajn aliajn urbojn.xxx

De Lesbo li veturis suden, kaj ankrinte en Eŭrimedono apud Aspendus, la loĝantoj de ĉi tiu loko falis sur lin en la nokto kaj mortigis lin en lia tendo. Lia tombo estis sur la vojo kondukanta al la Akademio, proksime de tiuj de Periklo, Kabrias, kaj Formion.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
  • Tucidido (464 a. K. - 401 a. K.)
  • Kritio (Tirano) (460 a. K. - 403 a. K.)
  • Lizandro de Sparto (454 a. K. - 395 a. K.)
  • Alkibiado (450 a. K. - 404 a. K.)
  • Terameno (450 a. K. - 404 a. K.)
  • Diomedonto (450 a. K. - 406 a. K.)
  • Terameno (450 a. K. - 404 a. K.)
  • Paŭzanias (Sparto)|Paŭzanias (450 a. K. - 385 a. K.)
  • Trazilo (450 a. K. - 406 a. K.)
  • Ismenio (442 a. K. - 382 a. K.)
  • Demosteno (384 a. K. - 322 a. K.)
  • Kalisteno (360 a. K. - 328 a. K.)
  • Kornelio Nipoto (100 a. K. - 25 a. K.)[4]
  • Diodoro Sicilia (90 a. K. - 27 a. K.)
  • Paŭzanio (110-180)
  • Donald Kagan (1932-2021) usona klasika historiisto

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Attalus.org
  2. Demo estis unu el la subdividoj de la Atiko, regiono de Grekio, ĉirkaŭ Ateno.
  3. A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology
  4. Thrasybulus