Dalton Trumbo

Dalton Trumbo
Oskar-premiito
Persona informo
James Dalton Trumbo
Naskiĝo	9-an de decembro 1905 (1905-12-09) en Montrose
Morto	10-an de septembro 1976 (1976-09-10) (70-jaraĝa) en Los-Anĝeleso
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Korinfarkto vd
Lingvoj	angla vd
Loĝloko	Fontenay-sous-Bois vd
Ŝtataneco	Usono vd
Alma mater	Universitato de Kolorado ĉe Boulder Universitato de Suda Kalifornio Grand Junction High School (en) vd
Partio	Komunisma Partio de Usono vd
Familio
Infanoj	Christopher Trumbo (en) , Nikola Trumbo (en) , Melissa Trumbo (en) vd
Profesio
Okupo	scenaristo aktoro filmproduktoro reĝisoro verkisto romanisto filmreĝisoro vd
Aktiva dum	1936– vd
Honorigoj Honorigoj (1971)  Cannes Film Festival Grand Prix (en) , kialo de la premio Johnny Got His Gun (en) (1970)  Laurel Award for Screenwriting Achievement (en) (1957)  Akademia Premio por la Plej Bona Intrigo, kialo de la premio The Brave One (en) (1954)  Akademia Premio por la Plej Bona Intrigo, kialo de la premio Roman Holiday (1939)  Nacia Libra Premio vd
Membrecoj Membrecoj Holivuda Deko vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Dalton TRUMBO (la 9an de decembro 1905  - la 10-an de septembro 1976) estis usona scenaristo kaj romanverkisto, unu el la Hollywood Ten produktoroj kiuj ekaperis antaŭ la House Un-American Activities Committee en 1947 .

Vivo

Trumbo estis naskita en Montrose, Koloradio. Studante en la lernejo, li laboris kiel raportisto por loka gazeto, kovrante la laboron de diversaj institucioj, inkluzive de lernejoj kaj tribunaloj. En la Universitato de Koloradio li daŭre studis ĵurnalismon. Li komencis sian profesian karieron kunlaborante kun la revuo Vogue. La unua publikigita verko, "Eklipso", estis verkita en la ĝenro de socia realismo kaj rakontis pri la vivo de laboristoj en provinca urbo en Koloradio. Dalton Trumbo komencis labori en kino en 1936, sed jam en la fruaj 1940-aj jaroj li estis unu el la ĉefaj kaj tre pagitaj aŭtoroj en Holivudo, kaj eĉ sukcesis esti nomumita al Oskaro en 1941.

La kontraŭmilita romano Johnny Got His Gun de Trumbo gajnis la 1939- datita Nacian Libropremion. La ideo verki ĉi tiun libron venis de artikolo, kiun li legis pri soldato kripligita ĉe la fronto de la unua mondmilito.

Engaĝiĝo en komunismo

Trumbo iĝis proksima al la Komunista Partio de Usono eĉ antaŭ la 1940-aj jaroj (sed ne oficiale aliĝis al la partio ĝis 1943).

"Nigra Listo"

Ĉefa artikolo: Holivuda Nigra Listo En 1947, Trumbo, kune kun naŭ aliaj scenaristoj kaj reĝisoroj, estis vokita kiel unu el la esencaj atestantoj de la Komitato pri Kontraŭusona Aktiveco H(ouse Un-American Activities Committee). Trumbo rifuzis doni informojn, kiuj estis konsideritaj malrespekto por la Kongreso, kaj kiel rezulto, en 1950, li pasigis 11 monatojn en federacia malliberejo en Ashland, Kentukio, kaj lia nomo estis nigralistigita.

Post kiam Trumbo estis nigralistigita, kelkaj Holivudo-aktoroj kaj reĝisoroj, precipe Elia Kazan kaj Clifford Odets, jesis atesti kaj doni al la Kongreso la nomojn de homoj kiuj kunlaboris kun la Komunista Partio de Usono. Multaj el tiuj, kiuj atestis, estis tuj forpelitaj kaj kondamnitaj de siaj iamaj amikoj kaj kolegoj. Tamen, Trumbo ĉiam asertis ke tiuj kiuj atestis sub premo de la Komisiono kaj la filmstudioj estis same multe da viktimoj de la Makartiismo kiel li.

Kariera daŭrigo

Post malliberigo, Trumbo kaj lia familio translokiĝis al Meksiko. Tie li daŭre verkas, sed de tiu momento li estas devigita uzi pseŭdonimojn. Precipe, en 1956, la filmo " Brave " ricevis Oskaron por la plej bona scenaro, kiun li verkis sub la pseŭdonimo "Robert Rich".

Kun la subteno de Otto Preminger, Trumbo estas komisiita por verki la scenaron por la filmo Exodus (Eliro). Tuj post tio, Kirk Douglas povis ricevi al li permeson labori pri la filmo Spartacus. Ĉio ĉi funkciis kiel la fino de la "ĉikanado" estis reinstalita en la Authors Guild of America West. Verkoj verkitaj sub pseŭdonimoj estas resenditaj al la originala nomo de la aŭtoro, kaj en 1993, Dalton Trumbo estis postmorte premiita Oskaro por la scenaro de la filmo Roman Holiday, kiu ĝis tiu momento formale apartenis al alia persono - lia kamarado Ian McLellan Hunter, kiu poste ankaŭ estis nigralistigita.

En 1971, Dalton Trumbo reĝisoris la filmon Johnny Got His Gun, kiu estas adaptaĵo de sia propra literatura verko.

Unu el liaj plej lastatempaj filmoj, Bringing It to Work, baziĝas sur diversaj konspiraj teorioj pri la atento kontraŭ John F. Kennedy. Ekzemplo de profunda analizo de politika vivo estas ankaŭ la ĵurnalisma verko The Devil in the Book (La diablo en la libro), dediĉita al la Smith Act.

Dalton Trumbo mortis pro koratako en Los-Anĝeleso en la aĝo de 70.

Eksteraj ligiloj

• Dalton Trumbo ĉe Interreta filma datumbazo (angle)
• Dalton Trumbo ĉe Biblioteko de Kongresaj Aŭtoritatoj – kun 20 katalogaj registraĵoj
• Dalton Trumbo Paperoj ĉe la Viskonsina Centro por Filmo kaj Teatra Esploro.
• "Vivo kaj Kariero de Dalton Trumbo", C-DAŬRO, 9a de julio, 2015