Erycius Puteanus

Hendrik van den Putte (1574-1646)
Martyremata Academica (1618)
Persona informo
Naskonomo	Eerrijk de Putte
Aliaj nomoj	Honorius van den Born • Honorius van Den Born • Honorius Van den Born
Naskiĝo	4-a de Novembro 1574 en Venlo,  Nederlando
Morto	17-a de Septembro 1646 en Loveno,  Belgio
Lingvoj	latina
Ŝtataneco	Hispana Nederlando
Parencoj	Berber de Put (en) (duonfratino)
Okupo
Okupo	lingvisto universitata instruisto verkisto

Erycius PUTEANUS (1574-1646) aŭ Erico Puteano(Venlo, 4-a de novembro 1574 - Loveno, 17-a de septembro 1646) estis belga humanisto, historiisto kaj filologo. Li donis lecionojn en la Trilingva Kolegio de la Malnova Universitato de Loveno dum 40 jaroj. En 1603, li okupis la postenon de historiisto proponita de Filipo la 3-a de Hispanio.

Biografio

Li studis en Dordrecht kaj Kolonjo en la Kolegio de la Tri Kronoj, kie li akiris sian diplomon kiel Majstro pri Artoj en la 28-a de februaro 1595. Poste li vojaĝis al Loveno kie li ĉeestis lecionojn pri historio de Justus Lipsius (1547-1606), kies katedro pli poste estis proponita al li de la "Brabantaj Ŝtatoj". En 1597, li estis en Italio, kaj amike rilatis kun la erudiciularo de tiu lando, ĉefe kun la kardinalo Federiko Borromeo (1564-1631), kiu nomis lin profesoro pri la latina en la Palatina Lernejo de Milano de 1600 ĝis 1606.

Li estis plurfoje favorita de kelkaj regnantaj princoj: la arkiduko Alberto alnomis lin honora konsilisto, en 1612, kaj pligrandigis lian jaran pension al 200 dukatoj (1614). La servoj faritaj al la duklando de la Malaltaj Landoj estis multenombraj. Lia ofenda lingvaĵo provokis kelkajn politikajn malamikaĵojn, kaj li preskaŭ estis forpelita al ekzilo fare de la reĝo Jakobo la 1-a de Anglio, kiu erare kredis ke li estas la aŭtoro de insultema satiro.

Puteanus ankaŭ estis enciklopediisto: li kredis ke la plej bona maniero por akirado de virteco estis pere de konado. Li sonĝis pri reestablado de la brilega klasika periodo em Belgio kaj de la kulto al la elokventeco kiujn li estis portinta el Italio. Kiam li rimarkis la senutilecon de siaj klopodoj, kaj la indiferenteco de tiu erao troe profitema kaj inklinita al la pozitiveco de la sciencoj, li dronis sin en siaj enciklopedioj kaj produktis siajn plej belajn kronologiaj verkoj. Lia merito kiel filologo estas iom limigita, tamen, liaj disertacioj, reproduktitaj en la Tezaŭroj de Graevius (1632-1703) kaj Gronovius (1611-1671), estas realvaloraj kaj povas ankoraŭ konsultiĝi. Li havis deksep gefilojn, el kiuj kvar mortis dum infanaĝo.

Verkoj

Bildo de Erycius Puteanus fare de Anthony van Dyck.

• De usu fructuque Bibliothecae Ambrosianae, Milano, 1605
• Svada Attica, sive orationes selectee Arkivigite je 2014-04-17 per la retarkivo Wayback Machine, 1623
• Comus, sive Phagesiposia Cimmeria, de luxu somnium, Loveno, 1608
• Historise insubricae libri sex, qui irruptiones Barbarorum in Italiam continent, abanno 157 ad annum 975.
• Pietatis thaumata in Protheum Parthenicum unius libri versum et unius versus librum, Stella-? rum numeris sive formis 1022 variatum, Antverpeno, 1617
• Bruma, sive chimonopsegnion de laudibus hiemis, ut ea potissimum apud Belgas, Munkeno, 1619
• Circulus urbanianus, sive linea Archemeryne, compendio descripta, Loveno, 1632
• Belli et Pacis statera, 1635
• Auspicia Bibliothecae publicae Lovaniensis, Loveno, 1639

Eksteraj ligiloj

• Wikisource - Catholic Encyclopedia
• Chalmer's Biography
• The Ages of Two-faced Janus - Tabitta Van Nouhuys
• DBNL.org
• musicologie.org

Vidu ankaŭ

• Justus Lipsius
• Johann Friedrich Gronovius (1611-1671)