Jacques Despars
| Jacobus de Partibus (1380-1458) | ||
|---|---|---|
 "Summula per alphabetum", verko publikigita en 1506.
| ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 1380 en Tournai, Francio | |
| Morto | 3-an de januaro 1458 en Parizo, Francio | |
| Alma mater | Universitato de Parizo Universitato de Montpellier | |
Jacques DESPARS estis franca helenisto, arabisto, kuracisto kaj rektoro de la Universitato de Parizo.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Li studis en Parizo inter 1403 kaj 1410 kaj iĝis rektoro en 1406. Inter 1420 kaj 1450 li praktikis Medicinon en Tournai, Cambrai, Bruĝo kaj Audenarde, servante al la loka nobelaro samkiel la Domo de la Burgundio. Jean Spierinck, Guillaume de Naste kaj Eudes de Creil estis liaj lernantoj. Li verkis komentojn pri Aviceno, Galeno el Pergamo, Hipokrato, Aristotelo, Aleksandro de Traleso, Avenzoaro, Averroes, Mezueo la juna, Abu Bakr al-Razi kaj Serapiono.
Verkinte traktaĵon ("Kanona komento pri Aviceno") dum proksimume dudek unu jaroj da rekta klinika praktiko, Jacques luktis foje kun la rilato inter la teorio kaj la praktiko, kiel en sia luktado kun la ŝajna kuracomanko de la pesto en siaj propraj pacientoj. Dum Aviceno eble elvokas la bildon de hom-al-homa dissendo, la klinika sperto de Jacques postulis pli miasman interpreton. Inter multaj aliaj teknikaj punktoj, Jacques utiligis la tekston de Aviceno kiel vehiklon por apogado de la supereco de kuracistoj super aliaj terapiistoj en la kampo, inkluzive de kirurgoj.
Finfine, el la perspektivo de retrospektiva diagnozo, lia verko estas rimarkinda pro kazo de leptospirozo ĉe la sieĝo de Arras en 1414, kaj, ĝi estis malpli sukcese argumentita, kazo de la erupcio de tifo. La komentaĵo estis kopiita en multaj manuskriptoj kaj presita en 1498 kun pluraj eltiraĵoj presitaj en la deksesa jarcento. La verko de Jacques elmontras gamon da streĉitecoj en la akademia kaj klinika merkato rapide kreskanta en la epoko, precipe en la sferoj de la terapio kaj heŭristiko.
Ekzemple, ne super la anatomiaj observaĵoj, Jacques ekzamenis skeletojn ĉe la tombejo de la Sanktaj Senpekuloj en Parizo. Tamen, ĉi tiu modelo de la tielnomita "via scolaris" protestis kontraŭ la kreskanta populareco de la astrologio, kiun li opiniis senbaza. Lia malforteco kuŝis en deturni la atenton de la kuracisto for de korpaj kaŭzoj. Jacques tamen agnoskis ke la praktiko estis utila por trankviligi pacientojn, koncesio eble farita kun la aspekto de rivalo ĉe la kortego de la Duko de Burgonjo.
Aliflanke, Jacques ŝajnas esti aprezita alĥemion, ofertinte priskribojn de alkemiaj procezoj kaj uzinte ĝiajn metaforojn por apogi siajn argumentojn. Koncerne la terapion de flebotomio, male al nuntempaj verkintoj, Jacques eble estis preskaŭ malzorgema en ĝia uzo, depende de la kondiĉo. Jacques ankaŭ skribis "Summula per alphabetum super plurimis remediis ex Mesue libris exceiptis", estante farmacia studo pri preskriboj de la laboro de Mezueo, araba verkinto de la naŭa jarcento; tiu laboro estis aldonita al presitaj eldonoj de la Articella en la deksesa jarcento, sugestante ĝian malfruan skolastikan rolon en la eduko.
Reĝimoj pri sano skribitaj de Michel kaj Guillaume Bernard pluvivas same kiel konsilio pri epilepsio kaj kelkaj farmaciaj receptoj. La komentaĵo de Jacques pri la Hipokrataj aforismoj fakte komentas la humuran efikon pri diversaj simplaj kaj kunmetitaj medikamentoj.[1]
Verkaro
[redakti | redakti fonton]- Canonis avicenne principis cum explanatione Jacobi de partibus, Trechsel, 1498
- Practica Alexandri, 1504
- Summula per alphabetum super plurimis remediis et ipsius, 1505
- Domini mesue vita, 1523
- Institutiones linguae Graecae, 1702
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Gerardus Cremonensis (1114-1187)
- Johano la 23-a (kontraŭpapo) (1370-1419)
- Karlo la 7-a (1403-1461)
- Andrea Alpago (1450-1522)
- Jakob Gretser (1562-1625)