Saltu al enhavo

Senmitigo

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Senmitigo estas praktiko de persono aŭ organizaĵo, kiu provas malkaŝi aŭ misfamigi asertojn, kiujn oni kredas malveraj, troigitaj aŭ malmodestemaj[1]. Ĝi ofte rilatas al skeptikaj esploroj de polemikaj temoj: nifoj, supozeble paranormalaj fenomenoj, konspira teorio, alternativa medicino, religio, same kiel la studo de marĝenaj sciencoj aŭ pseŭdosciencoj.

Se senmitigantoj ne atentas, iliaj komunikadoj povas misefekti, plifortigante la longperspektivan kredon de publiko je la mitoj. Tiel, misfunkcia efiko povas okazi se mesaĝo pasigas tro da tempo ĉe la negativa flanko, se ĝi estas tro kompleksa aŭ se ĝi estas minaca[2]. Male, prezenti faktajn datumojn pridubantajn kredon kaj malkaŝi la retorikaj subterfuĝoj uzataj por subteni ĝin konsistigas pruvitan metodon por kontraŭbatali misinformadon[3][4].

Famaj senmitigantoj

[redakti | redakti fonton]

En Esperanto

[redakti | redakti fonton]

Esperanto sen mitoj estas libro verkita de Ziko van Dijk kaj eldonita de Flandra Esperanto-Ligo (FEL) el Antverpeno. [5] La verko pritraktas la oftajn propagandajn kaj informajn pretendojn de la esperantistaro, kaj asertas ke multe da tiuj estas falsaj aŭ naivaj.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. « the definition of debunker» (arkivo), ĉe www.dictionary.com
  2. John Cook kaj S. Lewandowsky, The debunking handbook (arkivo), St. Lucie, Aŭstralio, Universitato de Queensland, 2011 (ISBN 978-0-646-56812-6 et 0646568124, OCLC 768864362
  3. Olivier Sartenaer, « Zététiciens et autres « debunkers » : qui sont ces vulgarisateurs 2.0 ? » (arkivo), ĉe The Conversation
  4. Philipp Schmid et Cornelia Betsch, « Effective strategies for rebutting science denialism in public discussions » (arkivo), Nature Human Behaviour, vol. 3, no 9,‎ septembro 2019, p. 931–939 (ISSN 2397-3374, DOI 10.1038/s41562-019-0632-4,
  5. Unua eldono, 311-paĝa, aperis en la jaro 1999. La dua, prilaborita eldono, 367-paĝa, sekvis kvar jarojn poste.