Tempolinio de la Dua Mondmilito (1942)
Aspekto
Jen listo de la okazaĵoj de la Dua Mondmilito dum 1942:
Januaro
[redakti | redakti fonton]- 1-a de januaro:
- 26 landoj subskribis en Vaŝingtono la Deklaron de la Unuiĝintaj Nacioj, nome interkonsento per kiu ili engaĝiĝis ne fari unuopajn pactraktatojn kuo la potencoj de la Akso.
- Kontraŭatako de la sovetaj armeoj en la tuta etendo de la fronto.
- Jean Moulin, direktoro de la Nacia Konsilio de la Rezistado estis paraŝutita ĉe Alpilles, je 20 km sude de Avignon, Provenco.
- 2-a de januaro:
- La japanoj eniris en Manilo. La usonaj trupoj estritaj de MacArthur, Supera Komandanto de la Aliancaj Armeoj en la Pacifika Fronto, retiriĝis en la duoninsulo de Bataano kaj translokiĝis sian stabanejon al la insulo Corregidor.
- Bombardado ĉiutaga sur Singapuro.
- 3-a de januaro:
- Oni starigis komunan estraron NIHA (uson-angla-nederland-aŭstralia) en Fora Oriento, kun Wavell kiel ĉefkomandanto de la Aliancanoj.
- Elŝipiĝo de japanoj en la rivero Perako, Malajzio: la britoj retiriĝis pro minaco perdi retirejon.
- La generalo Ĉiang Kai-ŝek estis nomumita ĉefkomandanto de la Aliancanoj en Ĉinio.
- Aŭstralio deklaris la militon al Italio.
- Batalo de Bardia: en la fronto de Nordafriko, la Aliancanoj konkeris Bardia, kaj kaptis ĉirkaŭ 14 000 prizonulojn.
- 4-a de januaro:
- 5-a de januaro: Malto estis atakita ĉiutage de la Luftwaffe.
- 7-a de januaro: La japanoj trapasis la riveron Slim kaj rompis la britan fronton en Malajzio. Kapitulacis 32 000 britoj.
- Bombado de Bankoko fare de Aliancanoj.
- 9-a de januaro: La japanoj atakis en la duoninsulo de Bataano, en Luzono, Filipinoj.
- 10-a de januaro:
- La japanoj eniris en Kuala Lumpur, ĉefurbo de la Brita Malajzio.
- Ofensivo de sovetoj en Volokolamsk.
- 11-a de januaro:
- Japanio deklaris la militon al Nederlando kaj invadis la nederlandan Borneon kaj la insulon Sulaveson.
- La Afrikakorps, retiriĝinta, alvenis al El Agheila.
- La rusoj remalfermis la liverkoridoron de la sieĝata Leningrado.
- Japana submarŝipo bombardadis la instalaĵoj de Pago Pago en la Usona Samoo.
- 13-a de januaro:
- La sovetoj atakis en la zono de la rivero Volĥovo. Ilia celo estis liberigi Leningradon.
- La Aliancanoj atakis en la Montopasejo de Halfajo.
- 15-a de januaro:
- La RAF bombardadis Hamburgon.
- Fortaj luktoj inter ĉinoj kaj japanoj en Ĉangŝa.
- Startis la Dua Kontraŭpartizana Ofensivo en Jugoslavio.
- 16-a de januaro: La japanoj atakis en Birmo ĉe Tavojo.
- 17-a de januaro: La ital-germana soldataro de la altaĵoj de Halfajo kapitulacis al britoj.
- 18-a de januaro: La sovetoj venkis super la germanoj en Izjum, en Ukrainio, rekonkerante perditajn teritoriojn: Lozovaja kaj Barbenkovo.
- 19-a de januaro:
- 20-a de januaro:
- En la Wannsee-konferenco, ĉe Berlino, altaj estroj de la SS, de la Centra Oficejo de Sekureco de la Nacisocialisma Partio kaj diversaj ministerioj kunordigis la transportadon kaj mortigon de la eŭropaj judoj, komencante oficiale la Holokaŭston.
- La britoj komencis ĝeneralan retirigon el Malajzio.
- La japanoj aeratakis al Lae, en Nov-Gvineo.
- 21-a de januaro:
- Erwin Rommel komencis sian duan ofensivon en Libio por bremsi la britojn, kiuj estis venkitaj ĉe Aĝdabija, Libia.
- Bremeno kaj Emden estis bombarditaj de la RAF.
- 22-a de januaro:
- Fino de la Batalo de Moskvo: ĝenerala retroiro de la germanaj linioj al okcidento de la ĉefurbo.
- La germanoj sukcesis haltigi la malamikon en la fronto de la rivero Volĥovo.
- Japana elŝipiĝo en Rabaul, en Nova Britio, kiu kontrolas la strategian Kanalon de Sankta Georgo, kaj kiu estos unu el ĉefaj marmilitaj bazoj en la estonteco.
- 23-a de januaro:
- Japana venko en la Batalo de Rabaul.
- La japanoj starigis pupan registaron en Filipinoj.
- 24-a de januaro:
- La japanoj elŝipiĝis en Nova Irlando.
- La japana invada soldataro en Javo estis malkaŝita kaj atakita de los aliancanoj. Estis la Batalo en Makasara markolo.
- Ranguno estis bombardita.
- 25-a de januaro:
- Aŭstralio mobilizis ĉiujn rimedojn antaŭ minaco de japana invado.
- La japanoj elŝipiĝis en Nov-Gvineo kaj en la Salomonoj, nome en Bougainville.
- Tajlando deklaris la militon al Usono kaj Unuiĝinta Reĝlando.
- Rommel rekonkeris Bengasi.
- 27-a de januaro: En la suda sektoro de la Orienta Fronto la sovetoj konkeris Lozovaja.
- 28-a de januaro:
- La japanoj okupis la Ludovik-Insularon, al este de Nov-Gvineo.
- Usonaj bombaviadiloj kun bazo en Javo atakis la malamikajn flughavenojn en Kuala Lumpur (Malajzio) kaj en Sulaveso.
- 29-a de januaro:
- Alvenis al Singapuro la 18a Brita Divizio.
- La registaro de Ekvadoro, estrita de la doktoro Carlos Arroyo del Río, subskribis la Protokolon de Rio de Janeiro per kio la peruaj fortoj finfine retiriĝis el Ekvadora teritorio.
- 31-a de januaro:
- La japanoj okupis la Malajan Duoninsulon. Startis la sieĝon de Singapuro.
- Atako de la RAF en Tripoli.
- La trupoj de la Akso konkeris Bardia kaj Cirene.
- Usono agnoskis la sendependon de la Etiopia Imperio.
Februaro
[redakti | redakti fonton]- 1-a de februaro:
- 3-a de februaro:
- La trupoj de Rommel eniris en Derna.
- La japanoj okupis la insulon Ambon, en la insuloj Molukoj, kaj bombardadis Javon kaj Port Moresby.
- 4-a de februaro: Malto estis bombardita.
- 5-a de februaro:
- En Malajzio, la japanoj alvenis al Singapuro kaj tuj komencis la atakon al la urbo. La urbo estis konstante frapita de la japana artilerio.
- Nova japana ofensivo en Ŝandongo kontraŭ ĉinoj.
- 6-a de februaro: La japanoj finkompletigis la okupacion de Borneo.
- 7-a de februaro:
- Startis la Batalo de Singapuro.
- En Birmo, britoj kaj hindianoj entranĉeiĝis ĉe la rivero Salŭeno.
- La Afrikakorps haltigis sian ofensivon en El Gazala, kie la 8a Brita Armeo establis sian defendolinion.
- 8-a de februaro: La japanoj elŝipiĝis nordokcidente de Singapuro.
- 9-a de februaro: La japanoj okupis la insulon Sulaveson kaj bombardadis Batavion, Surabajon kaj Malangon, en Javo.
- 11-a de februaro:
- Franco kaj Salazar kunsidis Sevilo, kaj ambaŭ ŝtatestroj konfirmis la neŭtralecon de Hispanio kaj Portugalio.
- La RAF bombardadis Mannheim kaj Brest.
- 13-a de februaro: La RAF bombardadis Kolonjon kaj Akenon.
- 14-a de februaro: La japanaj paraŝutistoj surteriĝis en Palembango kaj komencis la okupacion de Sumatro.
- 15-a de februaro:
- Kun la kunlaboro de la nederlanda registaro en la ekzilo, usonaj trupoj elŝipiĝis sur la insulo Arubo.
- La generalo Arthur Ernest Percival, estro de la soldataro de Singapuro, subskribis la kapitualcon de la urbo al japanoj, estritaj de la generalo Tomoĝuki Ĝamaŝita. Tiel finis la Kampanjo de Malajzio, kun 130.000 militprizonuloj, la pli forta brita malvenko en sia historio.
- 16-a de februaro: Ĉiutagaj japanaj bombardadoj sur Corregidor.
- 17-a de februaro: Rommel kunsidis kun Hitler en Germanio por klopodo konvinki la Fuhrer pri la gravo de la fronto de Nordafriko, sed Hitler plie priokupiĝis pri la Orienta Fronto, kaj ne tiom atentis prie.
- 19-a de februaro:
- 20-a de februaro:
- La japanoj elŝipiĝis en Timoro (kiu falis la 24an).
- Usonanoj klopodis rekuperi Rabaul, sed ili estis repelitaj de la japanoj.
- 23-a de februaro:
- En Birmo, la britoj retiriĝis al la linio de la rivero Pegu.
- La japanoj bombardadis naftajn elfosejojn en Santa Barbara (Kalifornio).
- 24-a de februaro:
- La Ruĝa Armeo ĉirkaŭis la trupojn de Von Busch en Staraja Russa. La batalo daŭris dek tagojn.
- La usonanoj bombardadis Vejkinsulon kaj Minami-Tori-ŝima.
- Okazis la konata kiel Batalo de Los-Anĝeleso: La kontraŭaera usona artilerio pafas kontraŭ flugantaj objektoj ne identigitaj, en kio oni konsideris japanan atakon. Mortis tri civiluloj.
- 25-a de februaro: La japanoj elŝipiĝis kaj okupis la insulon Baveano, nordoriente de Javo.
- 27-a de februaro:
- Malvenko de aliancanoj en la Batalo en Java Maro: la aliancana ŝìparo rezultis detruita.
- En Filipinoj, japanoj invadis la insulon Mindoro.
- 28-a de februaro:
- Operaco Biting: Britaj paraŝutistoj surteriĝis en Bruneval, Francio, kie la germanoj estis instalintaj modernan radiotelemetron. Ili malmuntis la aparaton kaj forportis ĝin al Anglio komplete, forportitaj de malpezaj britaj ŝipoj.
- Batalo en Sunda markolo: La japanoj detruis la restaĵojn de la aliancana ŝìparo en Indonezio.
- La japanoj ekfaris amfibian atakon kontraŭ Javo.
Marto
[redakti | redakti fonton]- 1-a de marto:
- La sovetoj kontraŭatakis en Krimeo, en la duoninsulo de Kerĉo.
- Novaj japanaj elŝipiĝoj en Javo, kiu estis submetita al intensaj aeraj bombardadoj.
- 2-a de marto: La japanoj elŝipiĝis en Mindanao.
- 3-a de marto:
- 4-a de marto:
- Japana klopodo en Pearl Harbor por interrompi operacoj de savado kaj rekognosko de la insulo post la atako, sed ĉio rezultis en malsukcesa bombardado. (Estis la misio en kiu oni faris la plej grandan distancon dum misio de bombardado en la tuta milito).
- En Jugoslavio, la italoj estis venkitaj de neregulaj trupoj de la generalo Miĥajloviĉ.
- La japanoj elpelis la trupojn de la ĉina komunisma militestro Mao Zedong el Ŝang Ksi.
- 5-a de marto:
- La francaj fabrikoj Renault estis denove bombarditaj de la aliancanoj.
- La RAF bombardadis mezefike la industrian areon de Essen, en Rhur.
- La japanoj bombardadis la havenon de Cilacap, sude de Javo, kie la aliancanoj estis retirintaj sian soldataron.
- 6-a de marto:
- La japanoj eniris en Batavio (Javo).
- Novaj japanaj elŝipiĝoj en Nov-Gvineo.
- 7-a de marto:
- La japanoj eniris en Ranguno (Birmo).
- La japanoj bombardadis la militistajn instalaĵojn de Guadalcanal.
- La liber-francoj rajtigis la usonanojn konstrui bazojn en la insuloj de la Franca Oceanio.
- 8-a de marto:
- 9-a de marto: La japanoj konkeris Bandungon. La insulo Javo estis jam en iliaj manoj.
- 10-a de marto:
- Por tria nokto sinsekva Essen estis bombardita.
- Roosevelt ordonis MacArthur abandoni Filipinojn.
- 11-a de marto: Usonaj aviadiloj atakis la japanan bazon en Lae kaj la japanoj la Orgolfon en Nov-Gvineo.
- 12-a de marto:
- La RAF bombardadis Kiel.
- Forta japana bombardado super la ĉefurbo de Teritorio Papuo, Port Moresby.
- 13-a de marto: La RAF bombardadis Kiel kaj Kolonjo.
- 14-a de marto: Unuaj usonaj soldatoj alvenis al Aŭstralio.
- 17-a de marto:
- Douglas MacArthur, nomumita ĉefkomandanto de la aliancanaj trupoj de la Sudorienta Pacifiko, alvenis al Aŭstralio, post foriri el Corregidor.
- En la koncentrejo de Belzec ekfunkciis la unua "mortoĉambro". La ekstermejo havas enhavkapablon por elimini 4 000 personojn tage.
- Churchill kaj Roosevelt alvenis al interkonsento pri la milito en Oriento: la britoj defendos la Hindan Oceanon kaj Mezorienton, dum la usonanoj havos la saman mision en Pacifiko, inkluden Nov-Zelandon kaj Aŭstralion.
- La japanoj liberigis la sendependisman indonezian estron Sukarno.
- 21-a de marto: Malto estis bombardita ege akre.
- 22-a de marto: En Sofio kunsidis Hitler kaj la reĝo Boriso la 3-a de Bulgario, por klopodo sendi bulgarajn trupojn al Sovetunio.
- 23-a de marto: La japanoj elŝipiĝis sur la insuloj Andamanoj kaj Nikobaroj.
- 25-a de marto: La RAF bombardadis la zonon de Essen.
- 26-a de marto: La japanoj refaris ofensivon en Birmo kaj sieĝis Taungoo.
- 28-a de marto:
- La RAF bombardadis Lübeck. Oni uzis 250 aviadilojn kun fajrigaj bomboj. Kiel reprezalio la germanoj planis la Baedeker Blitz per kiu la germanoj bombardados la britajn urbojn de kultura kaj historia intereso, sed sen strategia milita valoro.
- Brita aeratako al Saint-Nazaire, kiu detruis sekan digon, unika en la atlantika franca marbordo kapabla por grandaj ŝipoj.
- Nederlanda kapitulaco en Sumatro.
- 30-a de marto: La japanoj okupis Kristnaskinsulon, sude de Javo.
- 31-a de marto: En Birmo, Taungoo estis okupita de la japanoj.
- Startis la Aviadilatakoj en Hinda Oceano fare de la Japana Imperio.
Aprilo
[redakti | redakti fonton]- 1-a de aprilo: Itala bombardado al Ĝibraltaro.
- 2-a de aprilo:
- La sovetoj kapitulacis en Vjazma.
- Italoj kaj germanoj bombardadis Malton.
- 5-a de aprilo:
- 6-a de aprilo:
- La RAF bombardadis Kolonjon kaj la Luftwaffe Aleksandrion.
- La japanoj bombardadis en Hindio Madrason kaj Kakinada.
- En Cejlono, la japanoj bombardadis la havenon de Trinkomali.
- 8-a de aprilo:
- Forta bombardado de la RAF sur Hamburgo.
- Malto estis bombardita dum 10 horoj sinsekve.
- Ofensivo de germanoj en Krimeo.
- 9-a de aprilo:
- Kapitulaco de la usonaj trupoj de la generalo Edward P. King entranĉeigitaj en la duoninsulo de Batano (76 000 prizonuloj). Startis la sieĝo de la insulo Corregidor.
- Ĝenovo kaj Torino esis bombarditaj de la RAF.
- La japanoj atakis Trinkomali, Cejlono, kaj vrakigis la britan aviadilŝipon Hermes. Tamen, la japanoj retiros siajn ŝipojn el tiuj akvoj kie ili jam ne reaperos.
- 10-a de aprilo:
- Startis la Marŝo de la Morto de Batano.
- Nokta bombardado de la RAF super Essen.
- La japanoj elŝipiĝis en la insulo Cebuo, en Filipinoj.
- La Kongreso de Barato malakceptis la aŭtonomecon, male ili deziris la sendependecon.
- 12-a de aprilo:
- La RAF bombardadis Essen denove.
- Siro Staffor Cripps forlasis la Britan Hindion. Li ne sukcesis interkonsenti kun la sendependistoj.
- La usonanoj el siaj bazoj en Aŭstralio bombardadis celojn en la insuloj Filipinoj.
- 14-a de aprilo: Bombardadoo de la RAF sur Dortmund, kio ripetiĝos la venontan tagon.
- 16-a de aprilo:
- La japanoj elŝipiĝis en Panajo, en Filipinoj.
- El siaj bazoj en Hindio, la usonanoj bombardadis Rangunon.
- 17-a de aprilo:
- La RAF bombardadis en Aŭgsburgo la fabrikojn MAN de dizel-motoroj por submarŝipoj.
- Demisio de la registaro Darlan, en Vichy.
- 18-a de aprilo:
- 19-a de aprilo:
- 20-a de aprilo:
- Tria Operaco, cele al elpelo de la partizanoj de la oriento de Bosnio.
- Fuĝo de la generalo Giraud.
- Japana antaŭeniro en Birmo.
- 23-a de aprilo: Germana bombardado de Exeter, principo de la atakoj Baedeker.
- 24-a de aprilo: Forta brita bombardado sur Rostock, kio ripetiĝos la tri venontajn tagojn.
- 25-a de aprilo:
- 27-a de aprilo:
- Aeratako de germanoj sur Nordwich.
- Novaj bombardadoj de la Akso sur Malto.
- 28-a de aprilo: La germana aviadilaro bombardadis Jorkon.
- 29-a de aprilo: La japanoj konkeris Laŝion, tranĉante la Ŝoseon de Birmo, kiu liveris al Ĉinio.
Majo
[redakti | redakti fonton]- 1-a de majo:
- 3-a de majo:
- La japanoj invadis Tulagi, en la insuloj Salomonoj.
- Forta germana bombardado sur Exeter.
- La japanoj ekatakis la insulon Corregidor, lasta loko de la aliancanoj en la insuloj Filipinoj.
- 4-a de majo:
- Brita bombardado sur Stuttgart, kio ripetiĝos la tri venontajn tagojn.
- Startis la Batalo en Korala Maro, kiu finos la 8an: unua marbatalo kiu okazis tute per aviadiloj kun bazo en aviadilŝipoj.
- 5-a de majo: Madagaskaro estis invadita de Unuiĝinta Reĝlando.
- 6-a de majo: Fino de la usona rezistado en Filipinoj: kapitulaco de Corregidor.
- 7-a de majo: La japanoj okupis Hollandia en la nederlanda Nov-Gvineo.
- 8-a de majo:
- La usona aviadilaro Lexington vrakis en la Korala Maro.
- La germanoj ekofensivis en Krimeo.
- La RAF atakis dumnokte la fabrikojn Heinkel de Warnemünde.
- La japanoj retiris la floton de invado de Port Moresby antaŭ la rezultoj de la Batalo en Korala Maro.
- 9-a de majo: Pluis la aera batalo sur Malto.
- 10-a de majo:
- En Jugoslavio, la germanoj ekofensivis kontraŭ la fortoj de Tito en la zono de Drina.
- Gandhi faris publikan deklaron en kiu li petis la eliron de la britoj el Hindio kaj la reziston kontraŭ la japana invadanto.
- 11-a de majo:
- Kunsido de Hitler kun Darlan en Berchtesgaden, por establi militajn bazojn en Tunizio.
- La usonanoj bombardadis celojn de japanoj en la insuloj Salomonoj.
- 12-a de majo:
- La Ruĝa Armeo atakis Ĥarkovon, kiun ĝi rekuperis la 28an.
- David Ben-Gurion postulis la kreadon de juda ŝtato en Palestino.
- La usonanoj bombardadis Rabaul.
- 13-a de majo:
- El la Fortikaĵo Königstein sukcesis fuĝi la franca generalo Henri Giraud, kiu sukcesos alveni al ne okupita Francio.
- Germanio vrakigis naftotransportan ŝipon de meksika flago, kvankam temas pri neŭtrala lando.
- 14-a de majo: Usonaj bombardadoj bombardadis Rabaul kaj Lae en Nov-Gvineo, kaj Mjiĉina en Birmo.
- 15-a de majo:
- 16-a de majo: La germanoj atakis en la Kerĉa markolo.
- 17-a de majo: La britoj retiriĝis el Birmo ĝis Imfalo, en la barata ŝtato Manipuro.
- 18-a de majo:
- En Krimeo, la sovetoj estis venkitaj en la duoninsulo de Kerĉo.
- La usonanoj bombardadis Kupangon, en Timoro.
- 19-a de majo: La RAF bombardadis Mannheim.
- 20-a de majo:
- La japanoj finkompletigis la konkeron de Birmo.
- Dua meksika ŝipo, la Faja de Oro, estis vrakigita de la germana mararmeo.
- 22-a de majo:
- La germanoj mortpafis Stjepan Filipović, simbolo de la partizana rezistado, kiu antaŭe kriis "Morto al faŝismo, liberecon al la popolo!".
- Meksiko deklaris la militon al Germanio, Italio kaj Japanio.
- 24-a de majo: La usonanoj bombardadis Rangunon kaj Rabaul.
- 26-a de majo:
- Rommel reofensivis en Libio (Operaco Tezeo), en la zono de El Gazala: li estis haltigita post la atako al Bir Hakeim, kiu estis defendita de la Fortoj de la Libera Francio, estritaj de la generalo Pierre Kœnig.
- Por protekti la ofensivon de Rommel oni intensigis la aeratakojn super Malto.
- La Luftwaffe bombardadis la havenon de Rejkjaviko, ĉefurbo de Islando.
- 27-a de majo:
- Atenco de la ĉeĥa rezistado kontraŭ Reinhard Heydrich, kiu mortos la 4an de junio viktimo je sepsemio. Temis pri la nomita Operaco Anthropoid
- Tri japanaj flotoj, praktike la totala ŝiparo, almariĝis cele al Midvejinsuloj.
- La usonanoj okupis la insulon Wallis kaj Samoon, en Suda Pacifiko.
- 28-a de majo:
- La sovetoj perdis en Ĥarkovo ĉirkaŭ 250 000 homojn kaj gravan materialon.
- En Ĉinnio, la japanoj okupis Jinhua.
- La senĉifrigo de la japana kodo permesis al usonanoj ekkoni la intencojn de la japana floto, kiu jam eliris el siaj bazoj.
- 29-a de majo: La RAF bombardadis Gennevilliers.
- 30-a de majo:
- Pli ol mil bombaviadiloj de la RAF atakis Kolonjon kaj okazigis 469 mortojn.
- 31-a de majo: Kiel reprezalio pro la brita atako, la Luftwaffe bombardadis Canterbury.
Junio
[redakti | redakti fonton]- 1-a de junio:
- Aeratako de la RAF al la regiono de Ruhr (Essen, Oberhausen kaj Duisburgo).
- Ekfunkciis la koncentrejo de Treblinka.
- La usonanoj bombardadis Rangunon kaj Lae kaj Salamoa en Nov-Gvineo.
- 2-a de junio: Ital-germanaj bombardadoj al Malto.
- 3-a de junio:
- Brita bombardado sur Bremeno.
- Forta germana atako sur Sevastopolo.
- La usona bazo de Dutch Harbor, en la Aleutaj Insuloj, estis forte bombardita de la japanoj.
- 4-a de junio:
- La britoj kontraŭatakis en Nordafriko. La francoj plue rezistis en Bir Hakeim.
- Nova bombardado de Dutch Harbour, la japanoj klopodis elŝipiĝi en la Aleutaj Insuloj.
- Startis la Batalo de Midway, kiu finis la 7an per la usona venko. La floto de aviadilŝipoj de Japanio estis detruita kiam vrakis kvar el ili: la Japana Imperio ekperdis la hegemonion en la Pacifika Oceano.
- En Ĉinio la japanoj okupis la flughavenojn de Fuzhou, elkiuj oni povis bombardadi Japanion.
- 5-a de junio:
- La britoj bombardadis Essen.
- Ital-germana bombardao al Malto.
- Malsukcesis la brita kontraŭatako en Libio pro granda perdo de materialo.
- Usono deklaris la militon al Hungario, Rumanio kaj Bulgario.
- 6-a de junio:
- Brita bombardado sur Emden.
- Startis la batalo de la Aleutoj, kiam la japanoj konkeris la insulojn Kiska kaj Attu.
- La japanoj retiris sian floton el la Midvejinsuloj.
- 8-a de junio:
- La RAF bombardadis Essen.
- Japanaj submarŝipoj atakis la aŭstraliajn urbojn Sidnejo kaj Novkastelo.
- 9-a de junio: La aviadilaro de la Akso plue bombardadegis la insulon Malto, kies situacio estas tre malfacila.
- 10-a de junio:
- Germana kontraŭofensivo en la fronto de Ĥarkovo.
- Masakro de Lidice kiel reprezalio pro la atenco kontraŭ ls "protektanto" de Bohemio-Moravio, nome Reinhard Heydrich.
- 11-a de junio:
- Startis agado por sendi liverojn al Malto pere de la samtempa sendo de du konvojoj el la du pintoj de la Mediteraneo.
- La Fortoj de Libera Francio de Kœnig abandonis Bir Hakeim. La eniro de la germanoj en la fortikaĵoj disdividis la britojn.
- Meksiko organizis la Roton 201, kiu flugos sub la militblazono de Usono.
- 12-a de junio:
- La usonanoj bombardadis la rumanajn naftokampojn de Ploesti el siaj bazoj en Egiptio.
- Usonaj aviadiloj bombardadis la havenajn instalaĵojn e la insulo Kiska, en Aleutoj.
- Estis kaptita germana submarŝipo ekipita per eksplodaĵoj en East Hampton (Longinsulo, Nov-Jorkio.
- 14-a de junio:
- Brita retiriĝo al Egipto.
- La italoj atakis la britan konvojon survoje al Malto kaj vrakigis aŭ paneigis 15 ŝipojn.
- 18-a de junio: Roosevelt kaj Churchill kunsidis en Vaŝingtono.
- 19-a de junio: Brita bombardado sur Emden.
- 21-a de junio:
- La Luftwaffe bombardadis la havenon de Southampton.
- Rommel kaptis Tobrukon. Estis nomumita marŝalo la 22an. Aliancanaj aviadiloj bombardadis Bengasi.
- 22-a de junio:
- Nova reprezalio pro la morto de Heydrich: 100 ĉeĥoj estis mortpafitaj proksime de Klatovy.
- La RAF bombardadis Emden.
- Diskurso de Laval: "Mi deziras la venkon de Germanio".
- Germana ofensivo en Ukrainio.
- La Afrikakorps eniris en Egipton okupante Sollum kaj devigis la britojn al retroiro ĝis Sidi Barrani.
- Japana atako al la usona bazo de Fort Stevens, en Oregono.
- 23-a de junio: La aliancanoj bombardadis Bengasi.
- 24-a de junio:
- En Ĉeĥoslovakio la nazioj detruis la urbeton Ležáky kiel nova reprezalio pro la mortigo de Reinhard Heydrich
- En Jugoslavio, la fortoj de la Akso klopodis ĉirkaŭi la partizanojn de Tito.
- Eisenhower alvenis al Anglio kaj ekhavis la estrecon de la usonaj fortoj staciigitaj en Granda Britio.
- 25-a de junio:
- La germanoj retiris sian aviadilaron el la Mediteraneo, kiam la rusa fronto postulis la maksimuman kontribuon.
- Claude Auchinleck ekhavis la estrecon de la brita armeo de Nordafriko.
- Retroiro de la rusoj en la fronto de Ĥarkovo.
- Aeratako de la RAF sur Bremenon per pli ol 1000 bombaviadiloj.
- Aŭstraliaj fortoj elŝipiĝis en la Golfeto Milne, en Nov-Gvineo.
- La usonanoj bombardadis la marbazon de Tulagi, en Salomonoj, la aerodromojn de Rabaul, en Nov-Britio, la insulon Kiska en Aleutoj kaj Salamoa en Nov-Gvineo.
- 26-a de junio:
- 28-a de junio:
- Somera Operaco Fall Blau en la tuta rusa fronto, kiu celas konkeri Leningradon, Kaŭkazon, riĉa en nafto, kaj Stalingrado.
- La germanoj eniris en Marsa Matruh, en Nordafriko, kaj faris 7 000 prizonulojn.
- La usonanoj bombardadis la japanajn bazojn en Lae, Rabaul kaj Tulagi.
- 29-a de junio:
- La britoj retroiris ĝis El Alamein kie ili klopodis fortikiĝi antaŭ la alveno de Rommel.
- Ĉin-usona interkonsento pri la afero de la liveroj al Ĉiang Kai-ŝek.
- La usonanoj bombardadis Dili kaj Kupang, en Timoro, Kendari, en Sulaveso, kaj Lae en Nov-Gvineo.
- 30-a de junio:
- La germana aviadilaro bombardadis Cardiff.
- Rommel alvenis al El Alamein (Unua Batalo de Alamejno).
Julio
[redakti | redakti fonton]- 1-a de julio:
- La germanoj eniris en Sevastopolo, kaj faris ĉirkaŭ 100 000 prizonulojn. Fino de la soveta rezistado en Krimeo.
- Germanaj trupoj antaŭeniris tra la centro de Rusio en la base de la rivero Donu.
- 2-a de julio:
- Churchill venkis por fida voĉdono en la Komunuloj (476-25) post la falo de Tobruko.
- La Luftwaffe bombardadis la havenon de Novorossijsk.
- Aeratako de britoj sur Bremeno.
- La usonanoj atakis la ĉinan aerodromon de Nanĉano kaj la japanoj bombardadis Hengjang-on.
- 3-a de julio:
- Rommel prokrastis la konkeron de El Alamein por la momento.
- Japana elŝipiĝo en la insulo Guadalcanal.
- 4-a de julio:
- Unuaj aeratakoj de la usona aviadilaro en Eŭropo.
- La konvojo PQ17 al Arĥangelsko ricevis ordonojn disiĝi, post atakoj fare de la Luftwaffe.
- La haveno de Bengasi estis bombardita de la aliancana aviadilaro.
- 5-a de julio: La germanoj trairis la riveron Donon kaj atakis Voroneĵ dum ses semajnoj.
- 6-a de julio: La usonanoj bombardadis la ĉina havenon de Kantono.
- 7-a de julio: La japanoj okupis la insulon Agattu, en Aleutoj.
- 8-a de julio:
- La RAF bombardadis la marbazon de Wilhelmshaven.
- La aliancana aviadilaro bombardadis Bengasi kaj Tobruk.
- 11-a de julio: Brita bombardado sur Dancig.
- 12-a de julio:
- La RAF bombardadis la flughavenon de Abbeville, en Francio.
- Alvenis aŭstraliaj fortoj al Kokoda, Nov-Gvineo.
- 13-a de julio: La soveta estraro decidis retiri siajn trupojn al Stalingrado, la rivero Volgo kaj Kaŭkazio.
- 14-a de julio: La Barata Partio de la Kongreso aprobis la rezolucio "For de Hindio", kiu postulis retiron de angloj el hindia teritorio.
- 16-a de julio: Amasaj arestoj kaj forportoj de judoj en Parizo (Rastado de la Vintra Ciklodromo).
- 17-a de julio:
- Germana somera ofensivo en Rusio: falo de Voroĉilovgrado.
- Startis la Batalo ĉe Stalingrado.
- 18-a de julio:
- La RAF bombardadis Essen, kio ripetiĝos la venontan tagon.
- Tumultoj en Hindio favore al la sendependigo.
- 20-a de julio: La brita armeo intervenis en Hindio por subpremi la malordon.
- 21-a de julio:
- Brita bombardado sur Duisburgo.
- La germanoj decidis elporti al la koncentrejo de Treblinka la 350 000 judojn de la geto de Varsovio.
- La japanoj elŝipiĝis en Gona, Nov-Gvineo, klopode al alveno al Port Moresby laŭ la Kokoda Vojo.
- 22-a de julio: Hitler decidis dividi siajn fortojn en la Sudo por konkeri Kaŭkazion unuflanke kaj Stalingradon aliflanke.
- 23-a de julio:
- La aliancana aviadilaro bombardadis la havenojn de Tobruko kaj Bengasi.
- La usonanoj bombardadis la havenojn de Buna kaj Gona.
- 24-a de julio:
- La germanoj rekonkeris Rostov-ĉe-Donu kaj ankaŭ Novoĉerkassk.
- La britoj bombardadis Hamburgon.
- 25-a de julio: La RAF denove bombardadis Duisburgon.
- 26-a de julio:
- Forta atako de la RAF sur Hamburgo pere de 100 aviadiloj.
- La japanoj okupis Kokoda, survoje al Port Moresby.
- 27-a de julio:
- La germanoj bombardadis Birmingham.
- La generalo Paulus komencis fortan ofensivon en la baseno de la rivero Don por malfermi la vojn al Stalingrado.
- La usonanoj bombardadis Gona kaj la ŝoseon al Buna.
- 28-a de julio: La japanoj estis haltigitaj pormomente en Nov-Gvineo. Kokoda estis rekonkerita de la aliancanoj.
- 29-a de julio:
- La britoj bombardadis Saarbrücken.
- En Ĉinio la japanoj atakis la aerbazon de Hengjang.
- La usona aera forto bombardadis la marbazon de Tulagi kaj la insulon Kiska.
- La japanoj rekonkeris Kokoda.
- 30-a de julio:
- La RAF atakis la francan aerbazon de Saint-Omer.
- La aliancana aviadilaro bombardadis Tobrukon.
- 31-a de julio:
- La britoj bombardadis Düsseldorf kaj la aerbazon de Abbeville-Drucat.
- La britoj finigis atakoperacojn en Nordafriko kaj plifirmigis siajn defendojn por organizi gravan kontraŭofensivon.
Aŭgusto
[redakti | redakti fonton]- 1-a de aŭgusto: La usona aviadilaro bombardadis Gona.
- 2-a de aŭgusto:
- 3-a de aŭgusto: Churchill iris al Kairo por reorganizi la estraron en Nordafriko.
- 5-a de aŭgusto: La germanoj trapasis la riveron Kubano kaj iris al Kaŭkazio.
- 6-a de aŭgusto: La RAF bombardadis Duisburgon.
- 7-a de aŭgusto:
- Startis la Batalo de Tulagi kaj Gavutu-Tanambogo en la Salomonoj.
- La generalo Montgomery estis nomumita ĉefo de la 8a Armeo de Egipto.
- Usona elŝipiĝo en Guadalcanal.
- En Pacifiko, la usonanoj bombardadis Kantonon, Rabaul, Lae kaj Kiska.
- 8-a de aŭgusto:
- Batalo ĉe insulo Savo, proksime de Guadalcanal.
- La usonanoj bombardadis Kokoda, Lae kaj Salamoa en Nov-Gvineo, kaj Vanakanau en Nov-Britio.
- 9-a de aŭgusto:
- La RAF bombardadis la naftorafinejojn de Osnabrück.
- La germanoj ekkonkeris la naftokampojn de Krasnodar (la 19an) kaj Maikop (la 20an), en Kaŭkazio.
- Aresto de Gandhi, Nehru kaj aliaj barataj estroj. Tumultoj en Barato.
- La usonanoj bombardadis Rabaul kaj Salamua, Kiska kaj, por la unua fojo celo en Hindoĉinio okupita de japanoj: nome ĉe Hải Phòng.
- 10-a de aŭgusto: Okazis sangelverŝaj tumultoj en Barato.
- 11-a de aŭgusto: La RAF bombardadis Majencon.
- 12-a de aŭgusto: Nova elŝipiĝo de usonanoj en Guadalcanal kiu estis plifortigita aere per la okupado de unu el la aerodromoj de la insulo, kiun ili renomis Henderson Field.
- 13-a de aŭgusto: Per de ĉirkaŭa atako Paulus kaptis ĉirkaŭ sovetajn 100 000 soldatojn.
- 15-a de aŭgusto:
- La Operaco Pedestal alvenis al Malto el Ĝibraltaro, cele al la rompo de la sieĝo.
- Konferenco de Moskvo: Churchill-Stalin-Harriman por diskuti la malfermon de dua fronto.
- La RAF bombardadis Düsseldorf.
- 16-a de aŭgusto: Usonaj marsoldatoj surprize atakis en la insulon Makin, en la Gilbertoj, cele al konfuzigo de japanoj pri la intencoj de Usono en Pacifiko. Ili elŝipiĝis, venkis super la japana soldataro, sed nokte ili retiriĝis.
- 17-a de aŭgusto:
- La usonanoj bombardadis Ruan.
- La RAF atakis la naftorafinejojn de Osnabruck.
- 18-a de aŭgusto:
- En Egipto, Montgomery ekestris la aliancanajn armeojn en Egipto.
- La RAF bombardadis Flensburgon.
- 19-a de aŭgusto: Okazis la katastrofa elŝipiĝo de Dieppe (Operaco Jubilee), en kiu la aliancanoj klopodis malfermi novan fronton en Francio. La aliancanaj perdoj superis la 70%.
- 20-a de aŭgusto: La usonanoj bombardadis Amiens.
- 21-a de aŭgusto: Per la batalo de Tenaru japana klopodo ataki la aliancanojn en Guadalcanal
- 22-a de aŭgusto: Brazilo deklaris la militon al Germanio kaj Italio.
- 23-a de aŭgusto: Batalo de Orientaj Salomonoj.
- 24-a de aŭgusto: La RAF bombardadis Frankfurton, Bingen kaj Mayen.
- 25-a de aŭgusto:
- Mobilizo de la alzac-lorenanojn en la germana armeo.
- Oni deklaris la stato de sieĝo en Stalingrado.
- La aliancana aviadilaro atakis marmilitajn celojn en la Korinta Kanalo.
- Batalo de Golfeto Milne, kiam la japanoj elŝipiĝis en Nov-Gvineo. Sed ili devos reenŝiìĝi pro premo de aliancanoj.
- La japanoj okupis Nauru, en la Gilbertoj.
- 26-a de aŭgusto:
- La japanoj okupis la insulon Ocean, nordoriente de la Salomonoj.
- Kreado de la rapida konvojo Tokyo Express fare de Japanio post la forta malvenko en la Batalo de Orientaj Salomonoj.
- 27-a de aŭgusto:
- 28-a de aŭgusto:
- La usonanoj bombardadis la fabrikon de aviadiloj Potez de Méaulte, en Francio.
- Rusa kontraŭofensivo en Leningrado.
- Britaj bombardadoj sur Nurembergo kaj Saarbrücken. Mortis ĉirkaŭ 4 000 civilulojn.
- La haveno de Tobruko estis bombardadita de la aliancana aviadilaro.
- 29-a de aŭgusto:
- La usonanoj bombardadis la francan aerodromon de Courtrai.
- La usonanoj bombardadis en Pacifiko Rabaul, Buna kaj Milne, kaj Laŝio en Birmo.
- 30-a de aŭgusto: La usonanoj elŝipiĝis en la insulo Adak en la Aleutoj. La celo estis konstrui maran bazon.
- 31-a de aŭgusto:
- Rumanaj fortoj okupis la havenon de Anapa, ĉe la Nigra Maro.
- La germanoj alvenis al la foraj kvartaloj de Stalingrado.
- La haveno de Tobruko estis atakita de la aliancana aviadilaro.
- La usonanoj bombardadis Mĝitkjina, en Birmo, kaj Lae kaj Buna en Nov-Gvineo.
Septembro
[redakti | redakti fonton]- 1-a de septembro:
- La RAF bombardadis Saarbrücken.
- La Wehrmacht alvenis al la rivero Volgo.
- La aliancana aviadilaro atakis la kretan havenon de Kandio.
- En Guadalcanal, la japanoj elŝipigis plifortigaĵojn.
- 2-a de septembro:
- La RAF bombardadis Karlsruhe.
- Rommel post la batalo de Alam el Halfa retiris siajn trupojn, konstante bombarditaj kaj mitralitaj de la malamika aviadilaro, al pozicioj el kiuj li ekatakis.
- 4-a de septembro:
- 5-a de septembro: La usonanoj bombardadis la fervojojn en Rouen kaj la kavenon de Le Havre.
- 6-a de septembro:
- La RAF bombardadis Duisburgon.
- La usonanoj atakis Abbeville, la aerodromon de St. Omer kaj la fabrikon Potez en Meaulte.
- 7-a de septembro:
- La usonanoj bombardadis Utreĥton kaj la ŝipkonstruejojn Wilton proksime al Roterdamo.
- La aliancana aviadilaro bombardadis la flughavenon de Maleme, en la insulo Kreto.
- En Nov-Gvineo estis elpelitaj la lastaj japanoj kiuj estis elŝipiĝintaj ĉe la Golfeto Milne. Estas la unua fojo ke grava japana elŝipiĝo estis forpelita.
- 8-a de septembro:
- Britoj kaj kanadanoj bombardadis nokte sur Frankfurto ĉe Majno.
- La alianca aviadilaro bombardadis la havenon de Suda, en la insulo Kreto.
- 9-a de septembro:
- Forta bombardado de la RAF sur Düsseldorf.
- La alianca aviadilaro bombardadis la havenon de Tobruko.
- Japana aviadilo ĵetis incendiajn bombojn en kontinenta Usono. Ties celo konsistis en la okazigo de amasaj arbarincendioj sur la marbordo de la nordorienta Pacifiko, proksime de la urbo Brookings, Oregono.
- 10-a de septembro:
- Aeratako sur Düsseldorf.
- La germanoj konkeris Novorossijsk, ĉe la Nigra Maro.
- Ĉar la guberniestro de Vichy en Madagaskaro ne kapitulacis, okazis novaj elŝipiĝoj de britoj kaj sudafrikanoj en Madagaskaro.
- 11-a de septembro: La aliancanoj okupis Mahajanga, ĉe la okcidenta marbordo de Madagaskaro.
- 12-a de septembro:
- Ĵukov ekestris la sovetajn fortojn en Stalingrado.
- Batalo de Edson Ridge, inter usonanoj kaj japanoj, dum la Batalo de Guadalcanal: la japanoj ne sukcesis konkeri la aerbazon Henderson.
- 13-a de septembro:
- La RAF bombardadis nokte Bremenon.
- La alianca aviadilaro atakis la havenojn de Tobruko kaj Bengasi.
- La japanoj elŝipigis plifortigaĵojn en Guadalcanal.
- 14-a de septembro:
- La unuaj trupoj de Paulus eniris en Stalingrado, sed ili trafis fortan reziston de rusoj: startis la Batalo de Stalingrado.
- La RAF bombardadis la marbazon de Wilhelmshaven.
- La alianca aviadilaro bombardadis la kretan havenon de Suda.
- La Usona Aerforto atakis la insulon Kiska en la Aleutoj, Rabaul en Nov-Britio kaj Buna en Nov-Gvineo.
- 16-a de septembro:
- La RAF bombardadis Essen.
- La japana soldataro de la insulo Attu en la Aleutoj estis tute translokigita al la insulo Kiska.
- La japanoj alvegnis al Loribaiwa, je 51 km de Port Moresby. Maksimuma etendo de la Japana Imperio.
- 18-a de septembro: En Madagaskaro, la aliancanoj okupis la orientan havenon de Toamasina.
- 19-a de septembro: La alianca aviadilaro bombardadis la grekan insulon Pilos.
- 20-a de septembro: La RAF bombardadis Munkenon kaj Saarbrücken.
- 21-a de septembro:
- La RAF bombardadis Munkenon.
- Hindiaj soldatoj atakis Raĥine, en Birmo.
- 22-a de septembro: La rumana prezidento Antonescu vizitis Hitleron.
- 23-a de septembro:
- Bombardado de la RAF sur Flensborg.
- En Madagaskaro, la britoj okupis Antananarivon.
- La usona aviadilaro USAF plue bombardadis la japanojn en Nov-Gvineo.
- 24-a de septembro:
- En Madagaskaro, la guberniestro kaj parto de liaj trupoj rifuĝiĝis en la sudo de la insulo.
- La japanoj okupis la insulon Maiana, en la Gilbertoj.
- 25-a de septembro:
- 26-a de septembro:
- Bombardeo de usonanoj al la aerodromoj de Ĉerburgo.
- La germanoj konkeris la ĉefan elŝipejon de transportaj ŝipoj de la rivero Volgo, en Stalingrado.
- La japanoj ekretiriĝis laŭ la Vojo de Kokoda.
- 27-a de septembro:
- La alianca aviadilaro bombardadis la havenon de Bengasi.
- De Gaulle postulis al Churchill, en malfacila kunsido, la transigo de la suvereneco de Madagaskaro.
- En la Gilbertoj, la japanoj elŝipiĝis en la insulon Kuria.
- La usonanoj bombardadis la insulon Kiska.
- 28-a de septembro: Novaj usonaj elŝipiĝoj en Guadalcanal kaj Tulagi.
- 30-a de septembro: Kun interkonsento de la belgaj aŭtoritatoj en ekzilo, la usonanoj okupis la Belgan Kongon.
Oktobro
[redakti | redakti fonton]- 1-a de oktobro:
- 2-a de oktobro:
- La RAF bombardadis Krefeld.
- Ĉirkaŭ 14 000 nederlandaj judoj estis forportitaj al koncentrejoj.
- La usonanoj okupis la insulon Funafuti, en Tuvalo.
- La usonanoj atakis la japanan marbazon de Truk, en la insuloj Karolinoj, la havenon de Kiska, la marbazon de Rabaul kaj la japonajn aerodromojn en Nov-Gvineo.
- 3-a de oktobro: Britaj sturmaj taĉmentoj eniris en Sark, Kanalinsuloj.
- 4-a de oktobro: Starto de la germana fina ofensivo kontraŭ Stalingrado.
- 5-a de oktobro:
- En Norvegio, kiel reprezalio pro sabotado, la germanoj faris multajn arestojn kaj mortigojn de ostaĝoj.
- La RAF bombardadis Aachen.
- 6-a de oktobro:
- 9-a de oktobro: Sistemaj aeratakoj al la vojoj de liverado kaj la bazoj de la Akso en Italio kaj Libio.
- 10-a de oktobro:
- Fortaj aeratakoj kontraŭ Malto.
- La USAF bombardadis Rabaul kaj Kiska.
- 11-a de oktobro:
- La germanoj startigis novan aerkampanjon kontraŭ Malto cele al nuligo de ties aviadilaro.
- Batalo ĉe kabo Espero, en Guadalcanal.
- 12-a de oktobro:
- La RAF bombardadis Wismar.
- En la insuloj Salomonoj, la USAF bombardadis la insulon Buka.
- 13-a de oktobro:
- La RAF bombardadis nokte la marbazon de Kiel.
- Forta bombardado de la bazo de Kampo Henderson fare de la japona ŝiparo.
- 14-a de oktobro: Germana ofensivo en Kaŭkazio, en direkto al Tuapse.
- 15-a de oktobro:
- La britoj bombardadis Kolonjon.
- La japanoj elŝipigis plifortigojn en Guadalcanal.
- La USAF plue atakis la havenojn kaj la japanajn bazojn en Nov-Gvineo.
- La usonanoj bombardadis la japanajn instalaĵojn en Tarawa, en la Gilbertoj.
- 16-a de oktobro:
- 17-a de oktobro:
- Reprezalioj en Nederlando pro agado de la rezistado.
- Ŝipoj destinitaj al la Operaco Torĉo koncentriĝis en la Fjordo Clyde, en la okcidenta marbordo de Skotlando.
- Bombardado de la RAF sur Le Creusot kaj Montchanin, en Francio.
- Usonaj trupoj elŝipiĝis en Liberio.
- 18-a de oktobro:
- Hitler ordonis la ekzekuton de britaj sturmaj taĉmentoj kiuj estu kaptitaj.
- Kontraŭbritaj tumultoj en Barato.
- En Madagaskaro, la aliancanoj startigis operacon por nuligi la trupojn de Vichy rifuĝintaj en la sudo.
- 19-a de oktobro: La aliancanoj startigis aerkampanjon kontraŭ la trupoj de Rommel en Egipto.
- 20-a de oktobro: La japana aviadilaro bombardadis Kolkaton.
- 22-a de oktobro:
- Ĝenovo estis bombardita de britaj aviadiloj.
- La generalo Clark sekrete elŝipiĝis el submarŝipo en Alĝerio por kunsidoj kun la francoj de Vichy partianoj de la Aliancanoj.
- 23-a de oktobro:
- La RAF bombardadis Ĝenovon kaj Torinon.
- LA 8a Armeo de Montgomery ekofensivis en Egipto kaj startis la Dua Batalo de Alamejno.
- 24-a de oktobro:
- La britoj bombardadis Milanon.
- Granda konvojo eliris el orientaj havenoj de Usono transportante 35 000 cele al Mediteraneo samtempe kiam aliaj du konvojoj faras same el Granda Britio. Ĝia destino estas partopreno en la invado de Alĝerio kaj Maroko.
- 25-a de oktobro:
- La japana aviadilaro bombardadis la baratajn flughavenojn de Ĉabua kaj Dinjan, en la ŝtato Asamo, el kiuj eliras liveroj al Ĉinio.
- La USAF bombardadis la japanan marbazon de Rabaul kaj la havenojn de Hongkongo kaj Kantono.
- 26-a de oktobro:
- Batalo ĉe insuloj Santa Cruz, en la insularo de Salomonoj.
- Intensaj aeratakoj kontraŭ Malto.
- 29-a de oktobro:
- La aliancana aviadilaro bombardadis la flughavenon de Maleme, en Kreto.
- La Afrikakorps ekretiriĝis el El Alamein.
- En la Aleutoj, la japanoj revenis al la insulo Attu.
- 30-a de oktobro: Germana venko en la Batalo de Adĵimuŝkaj, en Kerĉo, Krimeo.
- 31-a de oktobro: La germanoj bombardadis Canterbury.
Novembro
[redakti | redakti fonton]- 1-a de novembro: En Kaŭkazio, la germanoj okupis Alagir.
- 2-a de novembro:
- La admiralo Darlan alvenis al Alĝero.
- La USAF bombardadis Dili en Timoro.
- La aŭstralianoj rekuperis Kokoda.
- 3-a de novembro:
- Granda brita venko en El Alamein.
- La USAF bombardadis la havenojn de Lae kaj Sili (Timoro).
- 4-a de novembro:
- La aliancana aviadilaro bombardadis la havenon de Bengasi.
- La USAF bombardadis Aileu (Timoro) kaj Salamoa.
- 5-a de novembro:
- Rommel retiriĝis al Marsa Matruk.
- En Madagaskaro, la guberniestro de Vichy finfine kapitulacis al la britoj.
- 6-a de novembro:
- La RAF bombardadis Ĝenovon kaj la naftorafinejojn de Osnabruck.
- La aliancana aviadilaro bombardadis la havenojn de Bengasi kaj Tobruk.
- 7-a de novembro:
- Brita bombardado sur Berlino kaj Ĝenovo.
- La usonanoj bombardadis la bazon de submarŝipoj de Brest.
- Stalin petis publike al siaj aliancanoj la kreon de dua eŭropa fronto.
- 8-a de novembro:
- La usonanoj bombardadis la fervojajn industriojn de Lille kaj la aerodromon de Abbeville.
- La usonanoj elŝipiĝis en Nordafriko (Operaco Torĉo), estre de la generalo Dwight D. Eisenhower. Rompo de diplomataj rilatoj inter la Reĝimo de Vichy kaj Usono. La Aliancanoj konkeris Kasablankon, Alĝeron kaj Oranon.
- La insulo Reunio estis okupita de fortoj de Libera Francio.
- 9-a de novembro:
- Kunsido de Hitler kaj Laval en Berchtesgaden.
- Brita bombardado de Hamburgo.
- La usonanoj bombardadis la bazon de submarŝipnj de St. Nazaire.
- Germanaj trupoj ekalvenis al Tunizo kaj Bizerto, estritaj de Hans Jürgen von Arnim.
- En Maroko, la francoj rezistis en Port Lyautey, ĉe Kenitro, sur la atlantika marbordo.
- La generalo Darlan elsendas dokumenton per kiu ordonis ĉesi la rezistadon kontraŭ la aliancanoj. Orano estis okupitaa.
- 10-a de novembro:
- La Francio de Vichy estis okupita de Germanio kaj Italio.
- Sidi el Barrani falis en manoj de la aliancanoj.
- La aliancana aviadilaro bombardadis Bengasi kaj la havenon de Kandio, en Kreto.
- 11-a de novembro:
- Pro la okazaĵoj en Stalingrado, la geemanoj ekretiriĝis el Kaŭkazio.
- Novaj elŝipiĝoj de aliancanoj en Nordafriko. La francaj aŭtoritatoj subskribis batalĉeson kun la Aliancanoj.
- Konvojo alvenis al Malta el Aleksandrio: oficiala anonco proklamis, ke la sieĝo al Malto estis mildigita.
- 12-a de novembro:
- La italoj elŝipiĝis en Korsiko.
- Novaj germanaj unuoj alvenis al Tunizio.
- La Afrikakorps retiriĝis al Tripoli kaj perdis Bardia kaj Söllum.
- Startis la marbatalo de Guadalcanal, kiam la japanoj klopodis plifortigi la insulon.
- 13-a de novembro:
- La britoj bombardadis Ĝenovon.
- Montgomery rekuperis Tobrukon.
- Kunsido de Eisenhower kaj Darlan: La fortoj de Franca Afriko unuiĝis al la Aliancanoj.
- Oni fermis la Novjorkan Havenon kiam oni malkovris, ke germana submarŝipo estis metinta 10 marminojn tri tagojn antaŭe. Tiu estis la nura fojo en la tuta milito ke usona haveno estis fermita.
- 14-a de novembro:
- La usonanoj bombardadis la marbazon de La Pallice, ĉe La Rochelle.
- Retiriĝo de Rommel en Cirenaiko. Italoj kaj germanoj fortifikiĝis en la Linio Mareth en la sudo de Tunizio.
- Elŝipiĝo de germanaj kirasfortoj en Tunizon.
- 15-a de novembro:
- La RAF bombardadis Ĝenovon.
- Oni nomumis Giraud ĉef-generalo de la francaj trupoj en Nordafriko.
- El 1a brita armeo atakis el Alĝerio, trapasis la landlimon kun Tunizio kaj konkeris Tabarka.
- 16-a de novembro: La usonanoj atakis la havenon de Bizerto.
- 17-a de novembro:
- Bataletoj inter germanoj kaj aliancanoj en Djebel Abiod, norde de Tunizio.
- En Nov-Gvineo, aŭstralianoj kaj usonanoj alproksimiĝis al la zono de Gona kaj Buma.
- 18-a de novembro:
- Pétain transigis la povon al Laval.
- Bombardado de la RAF sur Torino.
- La usona aviadilaro bombardadis Lae kaj Salamoa.
- 19-a de novembro: La sovetoj ekkontraŭofensivis pere de la nomita Operaco Urano.
- 20-a de novembro:
- Rusa ofensivo en Kaŭkazio.
- La britoj rekuperis Bengasi, kaj la germanoj la aerodromon de Maison Blanche, en Alĝero.
- La USAF bombardadis la komunikcentron de Mandalajo, en Birmo.
- 21-a de novembro:
- Forta bombardado de la RAF sur Torino.
- La aliancana aviadilaro bombardadis la havenon de Tripoli.
- 22-a de novembro:
- La RAF bombardadis Stuttgart
- La Soveta ofensiva ĉirkaŭo ekfermiĝas sur Stalingrado. La sovetoj ekatakis kontraŭ la germanoj.
- 23-a de novembro:
- La rumanaj trupoj de Stalingrado kapitulacis al sovetoj, kiuj faris 60 000 prizonulojn.
- La alianca stabanaro translokiĝis el Ĝibraltaro al Alĝero. Dakaro estis okupita de la aliancanoj kiuj ne trafis rezistadon.
- En Nov-Gvineo, la aŭstralianoj ekatakis al Gona kaj la usonanoj atakis al Sanananda.
- 24-a de novembro: Japanaj trupoj elŝipìĝis en la insularo Nov-Georgio, en la insuloj Salomonoj.
- 25-a de novembro:
- La RAF bombardadis Essen.
- Nova soveta ofensivo, nome Operaco Marso.
- 26-a de novembro: En Jugoslavio, en Bihać, liberigita el la germanoj, kunvenis por la unua fojo la Kontraŭfaŝisma popolliberiga komitato de Jugoslavio.
- 27-a de novembro:
- La franca ŝiparo en Toulon estis detruita de siaj estroj por eviti ties falon en manoj de germanoj.
- German-britaj bataletoj en Tunizio.
- La usona aviadilaro atakis la havenon de Hongkongo.
- 28-a de novembro:
- Torino estis bombardita de la RAF.
- La aliancana aviadilaro bombardadis la tunizian havenon de Sfakso.
- La usonanoj bombardadis Bangkokon.
- 30-a de novembro:
- Kolonjo suferis fortan bombardadon kiu okazigis grandan nombron de civilaj viktimoj.
- La usonanoj bombardadis la havenojn de Tripoli kaj Bizerto.
- La Franca Somalio kaj Reunio aliĝis al la Libera Francio.
- La USAF bombardadis la havenon de Port Blair, en la insuloj Andamanoj.
- Batalo ĉe Tassafaronga, ĉe Guadalcanal.
Decembro
[redakti | redakti fonton]- 1-a de decembro:
- Ofensivo de la Ruĝa Armeo inter la riveroj Don kaj Volga.
- La germanoj atakis en Tunizio, en la zono de Teburbo kontraŭ la britoj devigante ilin al retiriĝo.
- Etiopio deklaris la militon al la Akso.
- 2-a de decembro:
- La RAF bombardadis Frankfurton.
- Enrico Fermi, itala Nobel-premio kiu estis elmigrinta al Usono, sukcesis realigi la unuan okazon de nuklea fisio kaj kalkulita kaj kontrolita. Fermi apartenas al la grupo de sciencistoj kiuj laboras en la disvolvigo de la atombombo.
- 3-a de decembro: La germanaj trupoj de Tunizio konkeris Teburbon.
- 4-a de decembro:
- Unua usona bombardado sur Italio, nome en Napolo.
- En Batano, la japanoj mortigis ĉirkaŭ 400 filipinajn oficirojn.
- Salvadoro deklaris la militon al la Akso.
- 5-a de decembro: Bizerto estis bombardita por la kvara tago sinsekve.
- 6-a de decembro:
- La RAF bombardadis Mannheim kaj la usonanoj Abbeville kaj Lille.
- La usonanoj estis venkitaj en El Goussa, kaj suferis multajn perdojn.
- 9-a de decembro:
- Torino estis bombardita nokte fare de la RAF.
- La aŭstralianoj konkeris Gona, en Nov-Gvineo.
- 10-a de decembro: La RAF rebombardadis Torinon.
- 11-a de decembro: La britoj okupis Teheranon, ĉar la sovetaj trupoj devis iri lukti en Rusion.
- 12-a de decembro:
- La haveno de Napolo estis bombardita de la aliancana aviadilaro.
- La germanoj ekofensivis oriente, sude de la rivero Don.
- La francoj rekonkeris Bir Hakeim.
- La USAF bombardadis la aerodromojn de la zono de Munda, en Nov-Georgio, kaj la aerodromojn de Salamua kaj Lae.
- 14-a de decembro: La britoj transdonas Madagaskaron al la Nacia Komitato de la Libera Francio.
- 15-a de decembro:
- La aliancana aviadilaro bombardadis la havenon de Napolo.
- En Tunizio, la havenoj de Sfakso kaj Bizerto estis bombarditaj de la aliancanoj.
- La rusoj ĉirkaŭis la germanajn trupojn en Stalingrado.
- Rommel foriris el El Agheila kaj retiriĝis al Tunizo.
- Buna, en Nov-Gvineo, estis rekonkerita de aŭstralianoj kaj usonanoj.
- 17-a de decembro: El Ĉinio, la usona aviadilaro bombardadis Laŝion, en Birmo.
- 18-a de decembro:
- Usono ekatakis en Monto Austen en Guadalcanal kontraŭ la japona ŝiparo.
- Militkonferenco inter germanoj kaj italoj. Tiuj lastaj defendas neceson subskribi pacon kun Sovetunio por dediĉi sin kontraŭ la okcidentaj aliancanoj.
- Estis bombarditaj de la aliancanoj la tuniziajn havenojn de Suso kaj Bizerto.
- 20-a de decembro: La usonanoj bombardadis la instalaĵojn de la Luftwaffe en Romilly-sur-Seine kaj la RAF Duisburgon.
- 21-a de decembro: Britaj aviadiloj bombardadis Munkenon kaj la industrian zonon de Essen.
- 22-a de decembro: La USAF bombardadis la Vejk-insulon.
- 24-a de decembro:
- Itala malvenkego en la rusa fronto.
- Aliancana aviadilaro bombardadis la havenojn de Taranto kaj Napolo.
- Murdo de la admiralo Darlan en Alĝero.
- 25-a de decembro:
- La britoj okupis Sirte, en Libio.
- La USAF bombardadis Rabaul, en Nov-Britio.
- 26-a de decembro:
- Giraud sukcedis al Darlan en la civila kaj milita estreco en Nordafriko.
- Hispanio kaj Portugalio subskribis la Ibarian Pakton; per la proksimiĝo al aliancano de Britio, Franco klopodis marki diferencojn el la Akso.
- En Tajlandio, la USAF atakis la havenon de Bangkoko.
- 27-a de decembro:
- Oni kreis en Nederlando la Nacian Konsilantaron de la Rezistado (NCvV).
- La usona aviadilaro atakis la tunizian havenon de Suso.
- 28-a de decembro: Kleist retiriĝis el Kaŭkazio, al la Tamanja duoninsulo.
- 30-a de decembro:
- La usonanoj bombardadis la francan bazon de submarŝipoj de Lorient.
- En la tunizia urbo Sfakso, la kajoj estis detruitaj de la usona bombardado.
- En Nov-Gvineo, ekretiriĝis la japanaj trupoj.
- La usonanoj atakis Kiska kaj Rabaul, en la fronto de Pacifiko.
- 31-a de decembro: Batalo de la Barenca Maro.