12-a de junio

junio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

La 12-a de junio estas la 163-a tago de la jaro (la 164-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 202 tagoj restas.

Je la 12-a de junio okazis, interalie:

Eventoj

1168: Falo de Arkona, murzonita urbo el la frua mezepoko de okcidentaj slavoj sur insulo Rugia - ĉefkultejo de Polabiaj Slavoj
1429: Centjara milito: franca armeo sub gvido de Johana de Arko venkis anglojn en batalo de Jargeau
1446: Traktado pri fino de Malnova Zurika Milito komenciĝis
1541: Pollando: Barcin iĝis urbo
1550: Finnlando: fondo de Helsinko, fare de la sveda reĝo Gustavo Vasa, por konkurenci kun Talino
1560: Batalo de Okehazama: dominado en la japana politiko transiras de klano Imagawa al Oda Nobunaga
1648: Angla enlanda milito: senrezulta batalo de Mauchline Muir (oriente de Kilmarnock)
1665: Dua angla-nederlanda milito: konkerita de angloj Nov-Amsterdamo estis alinomita al Nov-Jorko
1771: Trezoro de keltaj moneroj estis trovita proksime al vilaĝo Podmokly en la distrikto Rokycany en Ĉeĥio
1772: Rezulte de la 1-a dispartigo de Pollando aŭstra armeo aneksis Krosnon
1790: Ĉefurbo de Usono fariĝis Filadelfio (Pensilvanio) (ĝis 1800)
1794: Armeo de francaj revoluciuloj konkeris Charleroi
1808: Milito de Hispana Sendependiĝo: venko de franca armeo super la hispana en batalo de Cabezón (apud Valadolido)
1817: Badeno: en Mannheim germana inventisto Karl Drais ekvojaĝis je 14,4 km en unu horo per sia ekvilibra biciklo sen ĉeno kaj bremso, prapatro de la biciklo
1822: Pollando: incendio de Wodzisław Śląski
1848: En Prago finiĝis Kunveno de Slavoj, kun partopreno de poloj, slovakoj, ukrainoj, serboj, kroatoj, ĉeĥoj kaj rusoj, dediĉita al batal-metodoj kontraŭ germanigo kaj hungarigo
1859: Lord Palmerston la duan fojon iĝis ĉefministro de Britio
1889: 80 personoj pereis kaj 260 serioze vundiĝis en akcidento de trajnoj en Armagh (nun en Nord-Irlando)
1897: Oni patentis multfunkcian oficiran svisan tranĉilon
1892: Japana oficiro Yasumasa Fukushima surĉevale atingis Vladivostokon vojaĝante de Berlino tra Varsovio, Kovno, Daugavpils, Sankt-Peterburgo, Moskvo kaj Kazano
1898: Filipinoj sendependiĝis (de Hispanio)
1901: Kubo iĝis usona protektorato
1901: Aŭstra registaro akceptis konstruon de akva kanalo liganta riverojn Vistulo, Danubo kaj Dnestro
1909: Louis Blériot suprenlevigis la unuan aviadilon kun piloto kaj du pasaĝeroj
Unua mondmilito
- 1915: Pollando: dum la dua atako per kloro apud Bolimów (distrikto Skierniewice) germanaj soldatoj sturmantaj rusajn tranĉeojn post trapaso de la ondo de venena gaso rompis la atakon komencante helpi al agoniantaj malamikoj
1920: Oficiala inaŭguro de la Panama kanalo (unua ŝipo trapasis ĝin aŭguste 1914)
1923 : Hungara-usona iluziisto Harry Houdini unuafoje montris trukon publike liberigante sin de trudkitelo kaj pendante super la tero je alteco de 40 futoj (≈ 12 metroj).
1930: Dua Pola Respubliko: ekkonstruata ĉefbiblioteko de Jagelona Universitato en Krakovo
1935: Ĉaka milito: Bolivio kaj Paragvajo subskribis armisticon post batalado pri norda parto de Granda Ĉako ekde 1932
Dua mondmilito
- 1940: Germana okupado de Pollando: Eksterordinara Ekstermiga Agado: germanoj pafmortigis sur stadiono en Kielce 63 polojn de loka malliberejo; direktivo de la germana okupanto pri rabo de polaj kulturaĵoj koncernis i.a. retablon de Krakovo, plej valorajn objektojn el muzeoj en Łazienki, Wilanów, Reĝa Kastelo en Varsovio kaj sur Vavelo; Okcidenta Fronto: generalo Maxime Weygand ordonis vivigi ordonon n-ro 1444 pri ĝenerala retiriĝo; decido pri proklamo de Parizo malferma urbo; germanoj okupis Châlons-en-Champagne kaj detruis pli grandan parton de brita-franca grupiĝo premita apud la maro; Ministro pri armeaj aferoj, divizia generalo Władysław Sikorski subskribis polan-britan aviadan pakton pri kreo de polaj unuoj kadre de Royal Air Force; pola primaso August Hlond forlasas Romon kaj translokiĝas al neokupata Francio - al Lurdo, kie li loĝos ĝis junio 1943; Ĉina Fronto: japanoj okupis Jiĉang, kie ili fondis bazojn por bombado de Ĉongĉingo; Siamo paktis pri neagreso kun Francio kaj Britio kaj pri amikeco kun Japanio
- 1941: Intelektul-kampanjo: en Palmiry germana polico pafmortigis 15 virojn kaj 14 virinojn el enketa malliberejo Pawiak, en tio literaturistojn Witold Hulewicz kaj Stanisław Piasecki; en distrikto de Gostynin Gestapo arestis venĝe 126 polojn pro mortigo de unu germana ĝendarmo la 10-an de junio - el inter ili 20-on oni kondamnis al mortpuno kaj 31 decidis sendi al koncentrejo; Londono: konsilio, kun deklaro pri reciproka kaj komuna batalo kontraŭ agreso, de la reprezentantoj de Britio kun ties Altaj Komisaroj de Dominioj (Kanado, Aŭstralio, Nov-Zelando, Sudafrika Unio kaj Brita Hindujo) kune kun reprezentantoj de okupataj landoj (Belgio, Ĉeĥoslovakio, Grekio, Jugoslavio, Luksemburgo, Nederlando, Norvegio, Pollando kaj Libera Francio); en Munkeno renkontiĝo de Adolf Hitler kun Ion Antonescu, informita pri la operaco Barbaroso; Sovetunio: popolkomisaro pri defendo Semjon Konstantinoviĉ Timoŝenko ordonis alproksimigi armeojn al okcidentaj landlimoj; Usono: komenco de aktiva militservo de marrezervistoj
- 1942: Pola Rezistomovado: Gestapo pendumis en Dąbrowa Górnicza 10 polojn pro sabotado; Ĉefa Sekurec-Oficejo de Tria Regno ordonis akran enketadon de kaptitaj sovetaj paraŝutistoj kaj poste ilian tujan pafmortigon; Balkanoj: 23 usonaj bombaviadiloj el egiptaj bazoj atakis havenon en Konstanco kaj petrolbasenon en Ploiești; Londono: Kanado kaj Sovetunio subskribis komencon de senperaj diplomatiaj rilatoj; Nazia Germanio: Heinrich Himmler subskribis Generalplan Ost - deporto de poloj, ĉeĥoj, ukrainoj kaj belorusoj al Siberio; en la tago de sia 13-a naskiĝdatreveno Anne Frank komencis verki sian memorlibron; Fritz Sauckel ordonis laborigi en Germanio familiojn de Orienta Eŭropo kune kun iliaj infanoj malpli ol 14 aĝaj; en Londono, Moskvo kaj Vaŝingtono aperis komunikoj pri vizitoj de Vjaĉeslav Molotov kaj urĝa neceso krei la duan fronton en Eŭropo; Sovetunio: gvidanto de Ĉefa Politika Estraro en Ruĝa Armeo iĝis Aleksandr Ŝĉerbakov
- 1943: Operaco Reinhardt: germanoj pafekzekutis lastajn 1400 judojn el la geto kaj koncentrejo en Brzeżany kaj ĉirkaŭ 1000 el geto en Kozowa (nun en Ternopila provinco); Volinia masakro: armitaj ukrainoj atakis 3 polajn vilaĝojn (Budki Borowskie, Okopy, Dołhań) kaj murdis ĉirkaŭ 60 personojn; Batalo de Atlantiko: germana submarŝipo U-118 estis sinkigita apud Kanarioj per usonaj subakvaj bomboj - 43 skipanoj pereis, 16 iris al mallibero; Mediteraneo: kapitulaco de itala garnizono en la insulo Lampedusa; soveta rezistomovado: komenco de karpata partizanaro de la grupiĝo de Sidor Kovpak de nord-orienta Ukrainio direkte al la polaj terenoj; nokte Bomba korpuso de RAF atakis Bochum kaj soveta aviado de malproksima agado atakis fervojajn nodojn en Homel, Brjansko kaj Karaĉev
- 1944: Orienta Fronto: Supera Komandantaro de la Ruĝa Armeo ordonis al trupoj de la Leningrada Fronto plu ataki kaj ĝis la 18-a - 20-a de junio konkeri Viborg; nokte germana 155-a regimento de kontraŭaviada artilerio komencis pripafon de Londono per senpilotaj aviadiloj V-1 - unua fluganta raketo falis al Swanscombe (Kent)
1945: Zono de postmilita Germanio okupita de Sovetunio: en Berlino publikiĝis ordonoj pri gvido de la organizo de militista administracio kaj permeso al kreo kaj agado de ĉiuj kontraŭfaŝistaj organizaĵoj kaj ligiĝo de sindikatoj
1946: Reĝo de Italio Umberto la 2-a abdikis
1948: Stalinismo: Partio de Hungaraj Laboristoj estas formita per unuiĝo de du partioj
1954: Dominiko Savio estis kanonizita de la papo Pio la 12-a - la plej juna sanktulo ĝis 2017
1955: En Jakutio estis malkovrita unua granda diamanta geologia kuŝejo
1964: Sud-Afriko: Nelson Mandela, estro de la Umkhonto we Sizwe en la batalo kontraŭ rasapartismo, Walter Sisulu kaj aliaj kvin kamaradoj estas kondamnitaj al dumviva mallibero
1967: Singapuro: enkonduko de nova valuto - singapura dolaro
1967: Pola Popola Respubliko rompis diplomatiajn rilatojn kun Israelo reage al la sestaga milito
1967: Loving kontraŭ Virginio: Supera Kortumo de Usono forigis leĝon pri interrasa geedzeco en turnopunkta afero de Afrikusona Civilrajta Movado
1968: Premiero de filmo laŭ samtitola horora romano Bebo de Roza-Maria, reĝisorita de Roman Polanski
1968: Belga biciklisto Eddy Merckx unuafoje gajnis unu el kvin ĉampionecojn de Giro d'Italia
1973: Helmut Kohl iĝis prezidanto de Kristandemokrata Unio de Germanio
1979: Konstruita de usona inĝeniero Paul MacCready’ kaj pilotita de biciklisto Bryan Allen muskol-movita Gossamer Albatross kiel la unua aerŝipo flugis super Manika Markolo
1981: Premiero de la usona aventura filmo Ĉasantoj de la Perdita Arkeo
1984: La 7-a Eŭropa Futbal-Ĉampionado komenciĝis en Francio
1987: Estinta centr-afrika diktatoro Jean-Bédel Bokassa estis kondamnita al mortopuno
1987: Malvarma milito: dum parolado en Okcidenta Berlino, usona prezidento Ronald Reagan antaŭ la Brandenburga Pordego alvokis al Miĥail Gorbaĉov detrui la Berlinan Muron
1987: Al Gdańsk alvenis papo Johano Paŭlo la 2-a, kie li renkontiĝis kun junularo sur Westerplatte, kun malsanuloj, invalidoj, kuracistoj kaj flegistinoj en Mariapreĝejo, metis florojn sub la Monumento al Mortfalintaj Ŝipfarejistoj - kulmina punkto estis meso por ĉirkaŭ miliono da personoj
1990: Dissolvo de Sovetunio: Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko anoncis deklaron pri suvereneco
1991: Boris Jelcin gajnis prezidentan balotadon en Rusio
1994: Unua testoflugo de pasaĝeraviadilo Boeing 777
1994: Murdoj en Los-Anĝeleso - konataj de la posta Murdproceso de O.J. Simpson
1997: Londono: Elizabeto la 2-a inaŭguris en la kvartalo Southwark la Globusteatron
1998: La 16-a Futbala Mondpokalo komenciĝis en Francio
1999: Paca misio de KFOR komenciĝis en Kosovo - post bombado de NATO super Jugoslavio
1999: Pollando: papo Johano Paŭlo la 2-a vizitis Sandomierz kaj Zamość
2000: Internacia kongreso "Pritakso de la krimoj de komunismo" komenciĝis en Vilno
2003: Inaŭguro de Televido Trwam, pola televida stacio kun soci-katolika karaktero, apartenanta al Fondaĵo Lux Veritatis, kies direktoro estas pastro Tadeusz Rydzyk
2004: La 12-a Eŭropa Futbal-Ĉampionado komenciĝis en Portugalio
2008: Irlandanoj referendume malkonsentis ratifiki la Traktaton de Lisbono
2009: Mahmud Ahmadineĵad refoje gajnis prezidentan balotadon en Irano, kies anonco kaŭzis samtempan komencon de la duboj, protestoj kaj tumultoj
2014: La 20-a Vira Futbala Mondpokalo komenciĝas en Brazilo
2014: Islama Ŝtato de Irako kaj Sirio: en konkerita Tikrit oni masakris 560-770 (laŭ Human Rights Watch) aŭ 1700 (laŭ la Islama Ŝtato) soldatojn, rekrutojn, policanojn kaj aliajn personojn ligitajn al irakaj sekurecfortoj
2016: Florido: pafmasakro en la noktoklubo Pulse en Orlando - 50 personoj pereis kaj 53 vundiĝis
2019: Blanka Domo: prezidentoj de Usono Donald Trump kaj de Pollando Andrzej Duda subskribis plifirmigon de la defenda kunlaboro