Saltu al enhavo

Natria acetato

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Natria acetato
Kemia strukturo de la
Natria acetato
3D Kemia strukturo de la
Natria acetato
Kristaloj de
natria acetato
Alternativa(j) nomo(j)
  • Etanato de natrio
  • Natria salo de acetata acido
  • Acetato de natrio
Kemia formulo
C2H3NaO2
CAS-numero-kodo
ChemSpider kodo 29105
PubChem-kodo 517045
Fizikaj proprecoj
Aspekto Blanka delikveska pulvoro, higroskopa
Molmaso 82.0343 g mol−1
Denseco 1.528 (20 °C, anhidra) g/cm3
Refrakta indico  1,464
Fandopunkto
  • 324 °C (615 ; 597 K) (anhidra)
  • 58 °C (136 ; 331 K) (trihidrata)
Bolpunkto
  • 881.4 °C (1,618.5 ;
    1,154.5 K) (anhidra)
  • 122 °C (252 ; 395 K)
    (trihidrata) malkomponiĝas
Solvebleco
  • Akvo:anhidra:119 g/100 mL (0 °C)
  • 123.3 g/100 mL (20 °C)
  • 125.5 g/100 mL (30 °C)
  • 137.2 g/100 mL (60 °C)
  • 162.9 g/100 mL (100 °C)
Acideco (pKa) 24 (20 °C) 4.76 en acetato
Mortiga dozo (LD50) 3530 mg/kg (muso, buŝa)
Ekflama temperaturo >250 °C (482 ; 523 K) °C
Memsparka temperaturo 607 °C
Sekureco S22 S24/25
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj H303, H316, H319, H320, H333
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P264, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P337+313
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Natria acetato, acetato de natrioH3C-COO-Na estas neorganika natria salo de acetata acido. Ĉi-senkolora delikveska substanco posedas grandan gramon da uzo. En media temperaturo ĝi prezentiĝas kiel kristala solido unuklina kaj higroskopa, senkolora, senodora, solvebla en akvo kaj parte solvebla en etanolo.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]

acetata acido+natria hidroksidonatria acetato+akvo

Sintezo 2

[redakti | redakti fonton]

acetata anhidrido+natria hidroksidonatria acetato+acetata acido

Sintezo 3

[redakti | redakti fonton]

2acetata acido+natria karbonato2natria acetato+karbonata acido

Sintezo 4

[redakti | redakti fonton]

natria etoksido+etila acetatonatria acetato+etanolo

Sintezo 5

[redakti | redakti fonton]

alila acetato+natria formiatonatria acetato+alila formiato

Sintezo 6

[redakti | redakti fonton]

acetata acido+natria formiatonatria acetato+formiata acido

Sintezo 7

[redakti | redakti fonton]

alila acetato+natria hidroksidonatria acetato+alila alkoholo

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]
  • Hidrolizo de la natria acetato:

natria acetato+akvoacetata acido+natria hidroksido

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]

natria acetato+sulfata acidonatria sulfato+acetata acido

Reakcio 3

[redakti | redakti fonton]

natria acetato+formiata acidoacetata acido+natria formiato

Reakcio 4

[redakti | redakti fonton]

natria acetato+vinila alkoholovinila acetato+natria hidroksido

Reakcio 5

[redakti | redakti fonton]
  • Reduktigo de la natria acetato:

natria acetatoacetaldehido+natria hidroksido

Reakcio 6

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio kun NH3:

natria acetato+amoniakoacetamido+natria hidroksido

Reakcio 7

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio kun HCl:

natria acetato+klorida acidoacetata acido+natria klorido

Natria acetato uzatas en tekstila industrio por neŭtraligo de reziduaj kurentoj da sulfata acido kaj kiel fotorezista kiam uzatas kolorigiloj surbaze de anilino. Ankaŭ oni uzas kiel tanadagento en la traktado per kromio. Ĝi helpas malakceli la vulkaniza procezo de la kloropreno en la sinteza produktado de kaŭĉuko.

Ĝi estas kemiaĵo uzata por gustigi la frititajn terpomojn. Kutime oni aldonas ĝin al nutraĵoj kiel konservanto, en ĉi-kazoĝi identiĝas kiel natria duacetato kaj ĝia internacia kodo estas E262I.

Kiel konjuga bazo de malforta acido, iu solvaĵo de natria acetato kaj acetata acido povas agi kiel bufro-solvaĵo por relativa konservado de la pH. Ĉi tio estas aparte utila en biokemio, kie la reakcioj dependas de la pH.

Same ĝi uzatas en termosakoj memaktivaj, konata kiel "varma glacio". Kiam trihidrataj kristaloj de acetato de natrio varmiĝas (fandopunkto 58 °C), en saturita solvaĵo de tiu substanco, la troaj kristaloj fandiĝos ĉirkaŭ 100 °C. Kiam ĉi-procezo malvarmiĝas, oni estiĝas supersaturita dissolvaĵo de natria acetato en akvo. Ĉi-solvaĵo kapablas malvarmiĝi ĉe meditemperaturo, t. e., malsuper ol ĝia fandopunkto, sen formado de kristaloj. Kiam metala disko premiĝas en la interno de la termosako, iu centro de aglomerigo kaŭzas la kristaliĝon de la dissolvaĵo en solida acetato de natrio.

  • La etila estero de acetata acido estigas per reakcio de natria acetato kaj bromoetilo:

H3C-COO Na+ + Br-CH2-CH3 → H3C-COO-CH2-CH3+ NaBr

2CH3COONa → Na2CO3 + CH3COCH3

Literaturo

[redakti | redakti fonton]