Kalia dukromiato

Plata kemia strukturo de la Kalia dukromiato

Tridimensia kemia strukturo de la Kalia dukromiato

Kristala strukturo de la Kalia dukromiato

Ruĝaj kristaloj de Kalia dukromiato

Alternativa(j) nomo(j)

Dukromiato de kalio

K₂Cr₂O₇

Merck Index

15,7748

Fizikaj proprecoj

Aspekto

oranĝokolora senodora solidaĵo

294182 g·mol^-1

2.676g cm⁻³

398 °C

500 °C

n_{761}^{20}

1,738

Solvebleco

Akvo:115 g/L ^[1]

Mortiga dozo (LD50)

90,5 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Riskoj

R45 R46 R60 R61 R21 R25 R26 R48/23 R8 R34 R42/43 R50/53

Sekureco

S53 S45 S60 S61

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

T
Toksa

T+
Venena

O
Oksidiga
agento

GHS Damaĝo Piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H272, H301, H312, H314, H317, H318, H330, H334, H340, H350, H360, H372, H373, H400

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P201, P202, P210, P220, P221, P260, P261, P264, P270, P271, P272, P273, P280, P281, P284, P301+310, P301+330+331, P302+352, P303+361+353, P304+340, P304+341, P305+351+338, P308+313, P310, P312, P314, P320, P330, P333+313, P342+311^[2]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Kalia dukromiato aŭ K₂Cr₂O₇, estas neorganika kemia reakcianto, tre ofte uzata kiel oksidilo en pluraj laboratoriaj kaj industriaj aplikadoj. Kiel la heksavalentaj kromikomponaĵoj, tiel ĝi estas akre kaj kronike danĝera por la homa sano. Ĝi aspektas kiel kristaleca solidaĵo alte brila kaj intensa ruĝo-duonoranĝa koloro. La salo estas populara en la laboratorioj ĉar ĝi ne estas solvebla, kontraste kun la plej industrie grava salo Natria dukromiato. Ĝi estas solvebla en akvo kaj alkoholo, uzatas en la produktiĝo de kolorigiloj, en elektrogalvanizado, pirotekniko, kaj manufakturo de vitroj, gluaĵoj, tanado, litografio kaj aliaj ceramikaĵoj.

Sekureco

La dukromiato de kalio estas danĝera substanco. Ĝi povas esti fatala se absorbita de la haŭto, ingestita aŭ inhalita. Ĝi entenas heksavalentan kromion, kiu estas kancerogena por la homoj, krom prezenti sin kiel okula kaj spiraparata iritilo. Pro ĝia kanceriga karaktero, ĝi uzatas en laboratoriaj testoj, kie mortigaj substancoj aplikiĝas por fari komparojn kun aliaj samkarakteraj komponaĵoj. Ĝi estas alte danĝera en fajro-kazo pro ties oksidaj proprecoj, do, ĝi devas konserviĝi for de bruligeblaĵoj. Ĝi ankaŭ uzatas en laboratoriaj eksperimentoj (ekzemple: por eksplodatipa vulkansimulado) kaj oni ĉiam devas uzi protektilaron same kiel gantoj, kiteloj kaj vizaĝomasko por sekureco de la spirvojaro.

Reakcioj

Kalia dukromiato estas potenca oksidilo en organika kemio, kaj agas pli milde ol la kalia permanganato. Ĝi uzatas por oksidi la alkoholojn, transformante primarajn alkoholojn en aldehidojn kaj, sub plej drastaj kondiĉoj, en karboksilatajn acidojn. Kontraŭe, uzante permanganaton la solaj produktoj akireblaj estas la nur karboksilataj acidoj. Sekundaraj alkoholoj transformiĝas en ketonon. Ekzemple: mentono eblas prepariĝi pere de oksidado de la mentolo kun dukromiato en acida medio. Terciaraj alkoholoj ne oksideblas per dukromiato de kalio.

En akva solvaĵo la ŝanĝokoloro elmontrita estas uzebla por distingi la aldehidojn el la ketonoj. Aldehidoj reduktas la dukromiaton el heksavalenta (+6) oksidastato al trivalenta (+3), ŝanĝante la koloron el oranĝa al verda. Ĉi-kolorŝanĝo okazas ĉar la aldehidoj estas oksideblaj al la kunresponda karboksilata acido. La ketono ne elmontras ŝanĝokoloron ĉar ĝi ne permesas pluan oksidadon, do, la solvaĵo restas oranĝokolora.

Kiam forte varmigita, ĝi malkomponiĝas kun oksigenliberigo.

4K₂Cr₂O₇ → 4K₂CrO₄ + 2Cr₂O₃ + 3O₂

Kiam iu alkalo aldoniĝas al iu ruĝo-oranĝokoloreca solvaĵo entenanta dukromiatajn jonojn (Cr₂O₇⁻²), flava solvaĵo akiriĝas pro la formiĝo de kromiataj jonoj (CrO₄⁻²). Ekzemple: kalia kromiato industrie produktiĝas uzante Kalian karbonaton.

K₂Cr₂O₇ + K₂CO₃ → 2 K₂CrO₄ + CO₂

La reakcio estas returnebla.

Traktado kun Sulfata acido akiras ruĝaj kristaloj je kromiata anhidrido (CrO₃):

K₂Cr₂O₇ + 2H₂SO₄ → 2CrO₃ + 2 KHSO₄ + H₂O

Kiam varmigita kun koncentrita acido, la oksigeno liberiĝas:

2 K₂Cr₂O₇ + 8H₂SO₄ → 2 K₂SO₄ + 2 Cr₂(SO₄)₃ + 8 H₂O + 3O₂

Alkohola determino

La alkohola koncentriĝo en specimeno estas determinebla per returnebla titrado medie de kalia dukromiato. Reakciante la specimenon kun la eksceso de kalia dukromiato, la tuta alkoholo oksidiĝas al acetata acido:

CH₃CH₂OH + 2[O] → CH₃COOH + H₂O

La dukromiata eksceso determineblas per titrado kun natria tiosulfato. Deduktante la kvanton de la ekscesa dukromiato el la komenca reakcio, oni determinas la ĉeestantan alkoholon. Akurateco estas plibonigebla komparante la dukromiatan solvaĵon kun iu blanka specimeno. La ĉefa uzo de ĉi-reakcio kuŝas en la malnovaj spiranaliziloj uzataj de la policistoj. Kiam la alkohola vaporo ekkontaktas kun la oranĝokoloraj dukromiataj kristaloj, la koloro ŝanĝas el oranĝa al verda. La grado de la kolorŝanĝo rekte rilatas al la alkoholnivelo en la spirado de la suspektito.

La ĉefa uzo de la dukromiato de kalio en industrio estas kiel antaŭanto de la kalia kaj kromia aluno, uzata en leda tanado.